1.звычайнамн. (разва́ліны, ‑лін). Рэшткі разваленай пабудовы альбо групы пабудоў. На муроў граніт, На чорныя разваліны Нямігі Крутымі рэчышчамі вуліц, як прыбой, Плывуць веснавыя крыгі, Далёкі золак несучы з сабой.Танк.Некалькі раненых афіцэраў, цудам уцалеўшых і выкапаных з-пад развалін школы, расказалі аб гераічнай смерці Андрэя.Шамякін.Як героі, то ўпалі, Расстраляныя, ніц, Злеглі ў грудах развалін Сотні сот камяніц.Гілевіч.//Разм. Расстроеная, разбітая машына або механізм. — Малатарня была, што і казаць. Не тое, што гэта разваліна, — у тон .. [Андрэю] адазваўся Костусь.Васілевіч.
2.перан.Разм. Пра старога або разбітага хваробай чалавека.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Понт ’бачнасць (памылковая)’ (Мат. Гом.), панто́вы ’добры’ ў выразе: Яна дзеўчына пантовая, што і казаць (Жд. 1) — магчыма, тут маецца на ўвазе ’добры з выгляду’. Найбольш верагодна з рус.жарг.понт ’падман, хітрасць’, для понту ’для выгляду’, понт бить ’выяўляць з сябе чэснага чалавека’, паходжанне якіх не да канца высветленае. Параўн. балг.жарг.пунт ’падман’ ад тур.punt ’падман, хітрасць’ < італ.punto (БЕР, 5, 854), параўн. таксама італ.puntèllo ’хітрасць’; серб.-харв.punta ’падман’. Скок (3, 78) выводзіць з ням.Bund ’узрушэнне ад несапраўднай весткі’ і суадносіць з bunt ’узрушэнне, бунт’, што сумнеўна. Танкоў (Опыт исследования воровского языка, Казань, 1930, 15) звязвае з франц.ponter ’панціраваць, рабіць стаўку ў гульні’, што тлумачыць рус.жарг.пантер ’ігрок-аферыст’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
absurd, ~u
м. абсурд, бязглуздзіца; недарэчнасць;
oczywisty absurd — відавочны абсурд;
mówić ~y — казаць недарэчнасці;
doprowadzić do ~u — давесці да абсурду;
absurd! — гэта немагчыма!; глупства!; абсурд!
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
repeat
[rɪˈpi:t]1.
v.t.
1) паўтара́ць; рабі́ць ізно́ў
to repeat an error — паўтары́ць памы́лку
to repeat a poem from memory — прадэклямава́ць верш напа́мяць
Repeat the oath after me — Паўтара́й прыся́гу за мно́ю
2) каза́цьі́ншым (сакрэ́т)
2.
n.
паўтарэ́ньне n.
•
- repeat oneself
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
grzeczność
grzecznoś|ć
ж.
1. далікатнасць, ветлівасць; выхаванасць;
2. ~ci мн. кампліменты;
prawić ~ci — казаць кампліменты;
wymieniać ~ci — абмяняцца кампліментамі;
3. паслуга;
wyświadczyć ~ć — аказаць паслугу
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
со́рамнапрыслбезасузнач вык es ist éine Schánde;
мне со́рамна ich schäme mich;
мне со́рамна за яго́ ich schäme mich für ihn;
як табе́ не со́рамна! schäme dich!;
як со́рамна! wélche Schánde!, so éine Schánde!;
як табе́ не со́рамна так каза́ць! du solltest dich schämen, das zu ságen!
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
але́¹, злуч.
I.супраціўны.
1. Злучае процілеглыя члены сказа і сказы; адпавядае па знач. словам «а», «аднак», «наадварот».
Хлопец гаварыў па-беларуску, але з моцным польскім акцэнтам.
2. Злучае члены сказа і сказы з узаемным выключэннем.
Ты ведаеш, але казаць не хочаш!
3. Злучае сказы, у адным з якіх выказваецца неадпаведнасць таму, аб чым гаворыцца ў другім сказе.
Быў ён там ці не быў, напэўна ніхто не ведаў, але ж людзі называлі яго імя.
II.далучальны.
1. Далучае сказы і члены сказа, якія развіваюць, дапаўняюць або паясняюць выказаную ў папярэднім сказе ці словазлучэнні думку.
Кожны выбірае свой шлях да шчасця, але толькі яно не заўсёды даецца лёгка і проста.
2. Далучае члены сказа і сказы, звязаныя паміж сабой часавай паслядоўнасцю.
Яна зачыніла дзверы, але праз хвіліну хтосьці пачаў стукаць у іх.
3.Ужыв. ў пачатку самастойных сказаў пры рэзкім пераходзе да новай думкі і адпавядае злучніку «ды».
Нават і ён маўчаў...
Але што я кажу, — ён, напэўна, лепш за ўсіх разумеў нас.
4.узнач.наз., нескл., н. Пярэчанне, перашкода (разм.).
Ніякіх але!
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
kazanie
kazani|e
н. казань, пропаведзь;
wygłaszać ~e — казаць казань; прапаведваць;
prawić komu ~e перан. чытаць мараль (натацыю) каму;
siedzieć jak na tureckim ~u — сядзець дурань дурнем
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
erübrigen
1.
vt захо́ўваць, зберага́ць, зэкано́міць
Zeit ~ — выйграва́ць час
2.
vi застава́цца
es erübrigt nur noch zu ságen — застае́цца яшчэ́ то́лькі сказа́ць
3.
(sich) быць залі́шнім
es erübrigt sich zu ságen, dass… — залі́шне каза́ць, што…
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
адмаўля́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; незак.
1.Незак.да адмовіць.
2. Выступаць праціўнікам чаго‑н.; не прызнаваць існавання, значэння, мэтазгоднасці чаго‑н. Адмаўляць існаванне бога. □ У процівагу В. Дуніну-Марцінкевічу паэт-грамадзяін Ф. Багушэвіч адмаўляў увесь тагачасны, і дзяржаўны лад.Шкраба.Помніць толькі [Сяргей], што ён нешта нігілістычна адмаўляў, і не столькі ад цвёрдага пераканання, колькі ад простай мужчынскай ўпартасці.Шамякін.
3. Абвяргаць што‑н., не згаджацца з кім‑, чым‑н. Да гэтага часу Скуратовіч прызнаўся, што некалькі разоў бачыўся з Толікам, але адмаўляў удзел сына ў забойствах.Чорны.[Уладзік:] — А таму нам [настаўнікам] трэба дагаварыцца загадзя; як трымацца на допыце, што казаць, а пра што маўчаць або адмаўляць зусім, каб не было супярэчлівых паказанняў.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)