starch

[stɑ:rtʃ]

1.

n.

1) крухма́л -у m.

2) Figur. шту́чная наця́гнутасьць

3) informal энэ́ргія, жва́васьць f., запа́лm.

2.

v.t.

крухма́ліць, накрухма́льваць

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

запалі́цца сов.

1. (загореться огнём) заже́чься;

і́лася святло́ — зажёгся свет;

2. воспали́ться;

рука́ мо́цна ~лі́лася — рука́ си́льно воспали́лась;

3. (приобрести запал) запали́ться;

конь ~лі́ўся — ло́шадь запали́лась;

4. перен., см. загарэ́цца 5

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

запа́львацца несов.

1. (загораться огнём) зажига́ться;

2. воспаля́ться;

3. (приобретать запал) запа́ливаться;

1-3 см. запалі́цца 1-3;

4. перен., см. зага́рвацца 5;

5. страд. зажига́ться; зата́пливаться; см. запа́льваць 1, 2

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

гарачыня́, ‑і, ж.

1. Высокая тэмпература паветра, нагрэтага сонцам, печчу і інш. З поля.. шугалі хвалі гарачага паветра. Сцяпан ажно захлынуўся ад гарачыні. Шамякін. Ад печы дыхала гарачынёй. Алешка. // Гарачы летні час; спёка. Над палеткамі вісіць жнівеньская гарачыня. Васілевіч.

2. Цеплыня, якая выклікаецца ў целе прылівам крыві ў час моцнага душэўнага ўзрушэння. Затросся дзед Талаш. Ком гарачыні пакаціўся дзесь у сярэдзіне каля сэрца. Колас.

3. перан. Парыў, запал. Гарачыня пачуццяў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

zapłon, ~u

м.

1. запальванне; загаранне; успышка;

zapłon samoczynny — самаўзгаранне;

2. запал; запальнік;

zapłon akumulatorowy — акумулятарны запальнік

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

ferwor, ~u

м. запал; азарт;

mówić z ~em — гаварыць з энтузіязмам;

w ~ze walki — у гарачцы бою

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Htze

f -

1) гарачыня́, спёка

vor ~ — ад спёкі

2) запа́л, заўзя́тасць

in der ~ — у гара́чцы

in ~ kmmen* [gerten*] — разгарачы́цца, ускіпе́ць

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

суці́шваць суці́шыць (супакойваць) berhigen vt, zur Rhe brngen*, beschwchtigen vt;

2. (памяншаць, змякчаць) lndern vi, mldern vt; mäßigen vt (стрымліваць);

суці́шваць запа́л den ifer dämpfen;

3. (запавольваць) verlngsamen vt, verzögern vt, ufhalten* vt

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Пры́ступ1 ’доступ (да чаго-небудзь)’ (Яруш., Гарэц., Байк. і Некр., Др.-Падб.), ’атака, штурм’ (ТСБМ), ’запал, заўзятасць’ (Сл. ПЗБ), ’магчымасць набліжэння да каго-небудзь, звычайна з адмаўленнем’ (ашм., Стан.), ані прыступу ’немагчыма падысці, звярнуцца да каго-небудзь’ (ТСБМ). Нулявы дэрыват ад прыступі́ць (гл.). Аналагічна ў іншых славянскіх мовах: рус. при́ступ, укр. при́ступ, чэш. přístup і г. д.

Пры́ступ2 ’момант абвастрэння, узмацнення хваробы, хваравітай з’явы; рэзкае, вострае праяўленне душэўнага стану, пачуцця’ (ТСБМ; віл., Сл. ПЗБ). Этымалагічна тое ж, што і папярэдняе. Але спецыялізацыя значэння ’прыступ хваробы’ адбылася ў рус., укр. при́ступ і польск. przystęp ’прыступ гневу, ярасці і да т. п.’

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

чыстата́, ‑ы, ДМ ‑стаце, ж.

Уласцівасць і стан чыстага (у 1, 4, 5, 6, 7, 8 і 9 знач.). Чыстага мовы. □ Першае, што кінулася Пракопу ў вочы, быў узорны парадак і чыстата на дварэ і каля будынкаў. Колас. Маўчала [асака] над чыстатой вады. Чорны. Цвёрда і настойліва ажыццяўляючы ленінскую знешнюю палітыку, Камуністычная партыя і Савецкі ўрад паслядоўна адстойваюць чыстату яе прынцыпаў. «Звязда». «Пранясі праз годы чыстату юнацтва, запал, нязгасную прагу да ведаў». Мыслівец.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)