запа́л, -а і -у, м.

1. -а, мн. -ы, -аў. Прыстасаванне і сродак для запальвання выбуховага рэчыва.

2. -у, перан. Гарачнасць, парыў.

Астыў з.

Гаварыць з запалам.

|| прым. запа́льны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

запа́л

‘гарачнасць, парыў’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз.
Н. запа́л
Р. запа́лу
Д. запа́лу
В. запа́л
Т. запа́лам
М. запа́ле

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

запа́л

‘прыстасаванне і сродак для запальвання’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. запа́л запа́лы
Р. запа́ла запа́лаў
Д. запа́лу запа́лам
В. запа́л запа́лы
Т. запа́лам запа́ламі
М. запа́ле запа́лах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

запа́л I, -лу м. запа́л, задо́р, задо́рность ж., рве́ние ср., воодушевле́ние ср.;

працава́ць з ~лам — рабо́тать с запа́лом (с задо́ром, с рве́нием, с воодушевле́нием)

запа́л II м., воен. запа́л, запа́льник

запа́л III м., тех. запа́л м.; затра́вка ж.

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

запа́л​I

1. спец. запа́л, -ла м., запа́льнік, -ка м.;

2. (пыл, горячность) разг. запа́л, -лу м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

запа́л​II м., вет. (у лошадей) ды́хавіца, -цы ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

запа́л ​1, ‑а і ‑у, м.

1. ‑а. Прыстасаванне і сродак для запальвання выбуховага рэчыва. [Коля] узяў гранаты, хутка ўставіў запалы і папоўз. Мележ.

2. ‑у. Гарачнасць, парыў. Ці росцім сад мы на пясках пустыні, Ці ў стэп асмужаны вядзём канал — Ніколі ў сэрцах маладых не стыне Свяшчэнны той кастрычніцкі запал. Гілевіч. Баявы настрой, што панаваў у пачатку сходу, хутка апаў, загаварылі пра дробязі, і то без запалу, абы не маўчаць. Хадкевіч.

запа́л ​2, ‑у, м.

Пашкоджанне раслін ад засухі, сухавею.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

аге́ньчык

‘уздым, запал’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз.
Н. аге́ньчык
Р. аге́ньчыку
Д. аге́ньчыку
В. аге́ньчык
Т. аге́ньчыкам
М. аге́ньчыку

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

запа́льнік, -а, мн. -і, -аў, м.

Тое, што і запал (у 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

аза́рт, -у, М -рце, м.

Моцнае захапленне, заўзятасць, запал.

Працаваць з азартам.

Увайсці ў а.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)