◎ Нага́льны ’напорысты’, ’тэрміновы’, ’праліўны (пра дождж)’ (Сл. ПЗБ), укр. нагальний ’спешны’, ’раптоўны’, ’бурны, парывісты’. Відаць, можа быць звязана з *naglъ (гл. наглы), якое мае ўсе пералічаныя значэнні. Магчыма, сюды ж і рус. нагал ’заклік, вокліч ці песня ў такт працы’, якое Фасмер (3, 35) выводзіць з гилить ’смяяцца, насміхацца’ і якому ў сваю чаргу адпавядае укр. голити ’прыспешваць, паганяць’ (Брукнер, 133), серб.-харв. галити ’жадаць, прагнуць’ і інш., гл. галіцца (дзе дапускаецца супадзенне ў корані *gal‑ розных па паходжанню лексем).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Радзе́ць 1, радчэ́ць ’рабіцца рэдкім’, ’змяншацца колькасна’ (ТСБМ, Касп.). Ад рэ́дкі (гл.).

Радзе́ць 2 ’спрыяць’ (Касп., Бяльк.), сюды ж радзі́вы ’клапатлівы, дбайны’ (Сцяшк. Сл.), ’старанны’ (Др.-Падб.), ’старанны, дбайны’ (Гарэц.), ст.-бел. радѣти ’клапаціцца, дбаць’. Параўн. рус. раде́ть ’клапаціцца’, ’хацець, жадаць’, ’спадзявацца на што-небудзь’, ’радавацца чаму-небудзь’, ради́вый ’клапатлівы’, в.-луж. rodzić ’хацець, імкнуцца’, н.-луж. rožeś ’клапаціцца’, славен. róditi ’клапаціцца, захоўваць’, серб.-харв. ра́дити ’імкнуцца, працаваць’, балг. радя́, раде́я ’клапаціцца, старацца’, ст.-слав. радити ’клапаціцца’. Ад ра́да (гл.)

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

powodzenie

powodzeni|e

н. удача, поспех;

z ~em — з поспехам; паспяхова;

życzyć ~a — жадаць удачы (поспеху);

nie mieć ~a — не мець поспеху;

~a! — удачы!

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

хаце́ць wóllen* vt; begéhren vt (высок); wünschen vt, mögen* vt (жадаць);

я ве́льмі хачу́ яго́ ба́чыць ich möchte ihn sehr gern sehen;

як хо́чаце! wie Sie wóllen [wünschen]!; wie es Íhnen belíebt (высок);

◊ хо́чаш не хо́чаш разм wohl oder übel; ob man will oder nicht

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

pozostawiać

pozostawia|ć

1. незак. пакідаць;

2. зак. кінуць; пакінуць; папакідаць;

pozostawiać wiele (dużo) do życzenia — вымушае жадаць лепшага;

nie pozostawiać wątpliwości — не пакідае сумненняў

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Не́га ’догляд, пялегаванне, ласка’, не́жны ’прывучаны да ласкавага абыходжання, далікатны’, параўн.: А ты, Аўдулька, нежная дитятка! / Ти пиринясеш ты матулькину негу / К свёкру на падвору? (чэрык., Рам. 8, 197), рус. не́га ’раскоша, пяшчота, ласка’, не́жный ’пяшчотны, далікатны’, чэш. něha, něžný ’тс’ (з рус., гл. Махэк₂, 394), славен. nega ’догляд, пялегаванне’, nežen ’далікатны, пяшчотны’, серб.-харв. не̏га, не̏жан ’тс’, балг. не́га, не́жен ’тс’, макед. нега, нежен ’тс’. Прасл. *něga, роднаснае лат. naigât ’мець патрэбу, жадаць’, збліжаюць таксама са ст.-інд. sníhyati ’любіць’ (Махэк₂, 394; сумненні ў Фасмера, 3, 56).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

keen [ki:n] adj.

1. BrE заўзя́ты;

a keen photographer заўзя́ты фато́граф;

be keen on smth./smb. захапля́цца чым-н./кім-н.;

be keen to do smth. ве́льмі жада́ць зрабі́ць што-н.

2. разу́мны; дасці́пны; прані́клівы

3. во́стры;

keen sight во́стры зрок;

keen hearing то́нкі слых

4. мо́цны; інтэнсі́ўны;

keen competition мо́цная канкурэ́нцыя

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Рэ́гнуць ’прагнуць, жадаць’ (Ян.). Укр. регнути ’вельмі хацець’, польск. дыял. rechać się ’пра свінню: юраваць’, каш. reχac są ’тс’, палаб. ragni‑să ’рухаецца’. Прасл. *regnǫti звязана з дзеясловам *regotati. Тут значэнне ’смяяцца’ другаснае, першаснае — ’іржаць’. Цэлы шэраг дзеясловаў, якія абазначаюць роў жывёлаў, адначасова абазначаюць і працэс цечкі, гону, бо звычайна менавіта гэты перыяд характарызуецца ровам, параўн. рус. рёв ’час цечкі ў скаціны; роў’. Слова рэгнуць — відаць, першапачаткова азначала ’быць у перыядзе полавай актыўнасці’, а потым набыло больш адцягненае значэнне ’хацець, імкнуцца’. У плане семантыкі параўн. яшчэ в.-луж. rjut ’спешка, страснае жаданне’ < *rʼuti ’раўці’ (Мяркулава, Этимология–1974, 61).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

gönnen

vt

1) не зайздро́сціць (чаму-н.), (па)жада́ць

2) дазваля́ць, удасто́йваць; дава́ць магчы́масць

~ Sie mir die Rúhe! — да́йце мне спако́ю!

j-m álles Gúte ~ — жада́ць каму́-н. усяго́ до́брага

j-m sein Glück ~ — ра́давацца чыйму́-н. шча́сцю

sich (D) etw. ~ — дазво́ліць сабе́ што-н.

~ Sie sich die Zeit! — Не спяша́йцеся!

j-m die Éhre ~ — удасто́іць каго́-н. го́нару

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

starve

[stɑ:rv]

1.

v.i.

1) паміра́ць з го́ладу

2) галада́ць

3) informal быць мо́цна гало́дным, мо́цна хаце́ць е́сьці

4) пра́гнуць, мо́цна жада́ць

to starve for news — пра́гнуць наві́наў

2.

v.t.

1) мары́ць го́ладам

2) змуша́ць го́ладам да чаго́

•

- starve out

- starve down

- starve into

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)