1) прыстасаванне ў механізмах для прыкрыцця адтуліны, праз якую выходзіць пара, газ, вадкасць;
2) анат. частка полага органа, якая перашкаджае адваротнаму руху змесціва (напр. лімфатычны к.);
3) нашыўка з тканіны, якая прыкрывае кішэнь або шво на адзенні.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
такт
(фр. tact, ад лац. tactus = дотык, адчуванне)
1) кожная з роўных па працягласці доляў, на якія дзеліцца музычны твор па ліку метрычных націскаў у ім;
2) рытм якога-н.руху, дзеяння, напр. удараў;
3) пачуццё меры, уменне весці сябе належным чынам (напр. педагагічны т.).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
чарга́
(цюрк. ćarga)
1) пэўны парадак у следаванні, руху чаго-н.;
2) месца ў парадку следавання;
3) адзін з участкаў будоўлі, якая ўводзіцца ў строй па частках;
4) група людзей, якія стаяць адзін за адным для атрымання чаго-н.;
5) рад выстралаў з кулямёта, аўтамата.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
afoot
[əˈfʊt]
adv., adj.
1) пехато́ю; пе́ша
Did you come all the way afoot? — Ці вы ўсю́ даро́гу йшлі́ пехато́ю?
2) на нага́х; у ру́ху, у пра́цы
Not a person in the house was yet afoot — Ніхто́ яшчэ́ ў ха́це ня быў уста́ўшы
Preparations for dinner were afoot in the kitchen — У ку́хні йшла́ падрыхто́ўка да абе́ду
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
такт
(фр. tact, ад лац. tactus = дотык, адчуванне)
1) кожная з роўных па працягласці долей, на якія дзеліцца музычны твор па ліку метрычных націскаў у ім;
2) рытм якога-н.руху, дзеяння (напр. адбіваць т. нагой);
3) перан. пачуццё меры, уменне весці сябе належным чынам (напр. педагагічны т.).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
слу́жбаж., в разн. знач. слу́жба;
паступі́ць на ~бу — поступи́ть на слу́жбу;
вярну́цца са ~бы — верну́ться со слу́жбы;
вайско́вая с. — вое́нная слу́жба;
с. су́вязі — слу́жба свя́зи;
с. ру́ху — слу́жба движе́ния;
○ абавязко́вая с. — действи́тельная слу́жба;
◊ паста́віць на ~бу — (чаму) поста́вить на слу́жбу (чему);
не ў ~бу, а ў дру́жбу — погов. не в слу́жбу, а в дру́жбу;
дру́жба дру́жбай, а с. ~бай — погов. дру́жба дру́жбой, а слу́жба слу́жбой
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
АТАКСІ́Я
(ад грэч. ataxia беспарадак),
расстройства каардынацыі адвольнага руху (тэмпу, хуткасці, дакладнасці, суразмернасці) пры нармальнай сіле адпаведных мышцаў. Адрозніваюць атаксію статычную (парушэнне раўнавагі, калі чалавек стаіць або сядзіць), дынамічную (немагчымасць выконваць адвольныя рухі рукамі, нагамі) і статычна-дынамічную (хістанне пры хадзе, немагчымасць захаваць цэнтр цяжару пры раптоўным спыненні). У залежнасці ад лакалізацыі пашкоджання нерв. сістэмы атаксія бывае мазжачковая, вестыбулярная, коркавая, сенсітыўная. Атаксія можа ўзнікаць і пры істэрыі. Лячэнне залежыць ад прычыны ўзнікнення і ступені неўралгічнага расстройства.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
АРБІТА́ЛЬНЫ МО́МАНТ,
момант імпульсу мікрачасціцы пры яе руху ў сілавым сферычна сіметрычным полі. Паводле квантавай механікі арбітальны момант квантаваны: яго модуль L і праекцыя Lz на адвольную вось маюць дыскрэтныя значэнні — L2 = ћ21(1+1), Lz = mћ, дзе ћ = h/(2П), h — Планка пастаянная, 1 = 0, 1, 2, ... — арбітальны квантавы лік, m = 1, 1 - 1, ..., -1 — магнітны квантавы лік. Класіфікацыя станаў мікрачасціц па значэнні 1 адыгрывае важную ролю ў тэорыі атама і атамнага ядра, у тэорыі сутыкненняў.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
АРГАНІЗА́ЦЫЯ ЭКАНАМІ́ЧНАГА СУПРАЦО́ЎНІЦТВА І РАЗВІЦЦЯ́
(Organization for Ekonomic Cooperation and Development; АЭСР),
міждзяржаўная арг-цыя. Створана ў 1961 у Парыжы. Уваходзяць 18 еўрап. краін, а таксама ЗША, Канада, Аўстралія, Новая Зеландыя, Японія, Турцыя (1994). Асн. мэты арг-цыі — імкненне да эканам. росту, павышэння ўзроўню жыцця і занятасці насельніцтва, падтрыманне фін. стабільнасці праз лібералізацыю міжнар. гандлю і руху капіталу, праз каардынацыю эканам. дапамогі менш развітым краінам. Кожная краіна-ўдзельніца прадстаўлена пастаяннай дэлегацыяй у Савеце АЭСР. Штаб-кватэра ў Парыжы.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
АЭРО́БУС,
шырокафюзеляжны самалёт для перавозкі вял. колькасці пасажыраў на далёкія адлегласці. Адрозніваецца высокім узроўнем камфорту, а таксама магчымасцю спрошчаных аперацый з багажом (напр., пасажыр можа здаваць багаж або ўзяць яго з сабой і паставіць у спец. адведзеным месцы). Выкарыстанне аэробусаў павялічвае аб’ём пасаж. перавозак (напр., Іл-86 да 350 пасажыраў) пры змяншэнні колькасці рэйсаў і павышэнні бяспекі паветр.руху. Найб. вядомыя на міжнар. лініях аэробусы вытв-сці ЗША, зах.-герм. фірмаў («Боінг», А-310 і інш.).