1.Даведацца пра што‑н. з прачытанага. Вычытаць навіну. □ Дзесьці я вычытаў, што людзей заўсёды аб’ядноўвае тое аднолькавае, што ў іх на душы.Карпюк.[Міхалючок:] — Тут пра што хочаце вычытаеце.Чорны.// Прачытаць уголас для агульнага ведама; зачытаць. Дырэктар школы абвясціў вечар адкрытым, вычытаў па спісе, каму ў прэзідыум.Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
распыта́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
Пытаючы ў каго‑н., даведацца, высветліць што‑н. Ганна з палёгкаю ўздыхнула і шпарка рушыла ў бок чыгункі, каб распытаць там дарогу ў Арэхаўку.Шамякін.Салдат разгаварыўся з Панасам, распытаў, хто ён такі, за што яго забралі.Колас.Кепска, што гэтую мясцовасць .. [Рыбак] ведаў блага, ды і не распытаў як след у хлопцаў у лесе.Быкаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сястры́нскі, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да сястры (у 1 знач.), уласцівы сястры. [Таццяна] не ведала братніх і сястрынскіх пачуццяў.Васілёнак.[Сёстры] ўглядаліся адна другой у вочы, нібы кожная намагалася хутчэй даведацца, а што сталася з чалавекам, а ці тыя гэта вочы,.. што глядзелі на цябе з сястрынскай ласкай і спагадай.Лынькоў.
2.Разм. Які мае адносіны да сястры (у 3 знач.). Сястрынскія курсы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шасць, выкл.узнач.вык.
Разм. Тое, што і шась (у 2 знач.). А тут раптоўна шэф вярхом аднекуль — шасць: Цікава паглядзець — а як страляе часць? Ці вока вернае, ці цвёрдая рука У чырвонага стралка?Крапіва.Нарэшце я рашыў даведацца, у чым справа. Падкраўся, дзверы — шасць — направа... І што б вы думалі? — пацук Скакаў па клавішах, мярзотнік, жартаўліва Іграў, што проста дзіва!Корбан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
napytać
зак.
1.разм. наклікаць; выклікаць;
napytać sobie biedy — наклікаць на сябе бяду;
2.уст. дапытацца; даведацца
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
путёмIIпредлог с род. шля́хам (чаго); переводится также конструкциями с твор. без предлога;
узна́ть путём опро́садаве́дацца шля́хам апыта́ння (апыта́ннем);
путём голосова́ния шля́хам галасава́ння (галасава́ннем).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
1.з чым і без дап. Змагчы, выканаць што-н. або, маючы сілы, зрабіць што-н.
С. да вечара.
С. з заданнем.
2.з кім-чым. Адолець у барацьбе, перамагчы каго-, што-н.
С. з ворагам.
С. з навалай.
3.Даведацца пра што-н.
С. ў адрасным бюро.
4. Схадзіўшы, з’ездзіўшы куды-н., вярнуцца назад (разм.).
С. туды і назад за суткі.
5.з кім. Зраўняцца з кім-н. (разм.).
У рабоце з ім і малады не справіцца.
|| незак.спраўля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
праню́хаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., пракаго-што і без дап.
Разм.
1. Нюхаючы, прынюхваючыся, выявіць прысутнасць каго‑, чаго‑н. Ваўкі, значыць, пранюхалі, што на востраве цяляты ды авечкі, .. пераплылі на востраў ды ўсіх і зарэзалі...В. Вольскі.
2.Даведацца аб чым‑н. тайным, што трымаецца ў сакрэце. Фашысты пранюхалі нешта падазронае, схапілі Кузьму і яго жонку.Новікаў.Сяміздраў недзе пранюхаў, што яго збіраюцца раскулачваць.Шчарбатаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зню́хаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што і сазлучн. «што».
Разм.
1. Адчуць, пазнаць па паху. [Сёмка] так прапах сосам, што яго можна было за паўвярсты носам знюхаць.Колас.[Хорт] пацягнуў носам і зараз знюхаў зайца.Гарэцкі.
2.перан.Даведацца пра што‑н.; пранюхаць. [Паўліпка:] Што ж гэта нешта татавага зяця так позна ні слуху, ні духу? Ці не знюхаў ён, што ў мяне пасагу нямашака?Купала.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)