даве́дацца, -аюся, -аешся, -аецца; зак.
1. што, чаго, пра каго-што, аб кім-чым. Сабраць, атрымаць звесткі аб кім-, чым-н.
Многа чаго ён даведаўся з кніг. 3 розных крыніц можна д. пра дзейнасць Францыска Скарыны.
2. аб кім-чым, пра каго-што. Атрымаць даведку, запытацца аб чым-н.
Д. аб стане хворага.
3. каго. Наведаць каго-н., прыйсці да каго-н. (разм.).
Д. бацькі.
|| незак. даве́двацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
даве́дацца
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
даве́даюся |
даве́даемся |
| 2-я ас. |
даве́даешся |
даве́даецеся |
| 3-я ас. |
даве́даецца |
даве́даюцца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
даве́даўся |
даве́даліся |
| ж. |
даве́далася |
| н. |
даве́далася |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
даве́дайся |
даве́дайцеся |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
даве́даўшыся |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
даве́дацца сов.
1. узна́ть; разузна́ть;
2. (аб кім, чым, пра каго, што) спра́виться (о ком, чём), осведоми́ться (о ком, чём);
д. аб здаро́ўі — спра́виться о здоро́вье;
3. навести́ть, посети́ть, прове́дать;
д. ба́цькі — навести́ть (посети́ть, прове́дать) отца́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
даве́дацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
1. Сабраць, атрымаць звесткі аб кім‑, чым‑н.; дазнацца. І шмат чаго даведаўся дзед Талаш з гутаркі з маладзіцаю. Колас. Скуратовічык на свой хутар не з’явіўся, а абмінуў яго: ён даведаўся пра засаду. Чорны.
2. Разм. Запытацца аб чым‑н. Даведацца аб здароўі.
3. Разм. Наведаць, праведаць каго‑, што‑н. — Трэба будзе даведацца да Турсевіча і пабачыць, як ён вядзе сваю справу, — падумаў Лабановіч. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Даве́дацца ’даведацца’ (БРС). Рус. дове́даться, укр. дові́датися, польск. dowiedzieć się, чэш. dověděti se і г. д. Прасл. *dověděti sę ’даведацца’. Звязана з *vědati ’знаць, ведаць’, *věděti ’тс’ (параўн. бел. ве́даць, рус. ве́дать, укр. ві́дати, ст.-рус., ст.-слав. вѣдѣти, чэш. věděti, польск. wjedzieć, славен. védeti, в.-луж. wjedźeć, н.-луж. wjeźeś і г. д.). Параўн. ве́даць (гл. ЭСБМ, 2, 80). Вельмі дзіўна, што гэта слова (*dověděti sę) адсутнічае ў Трубачова, Эт. сл., 5. Калі нават не лічыць яго агульнаславянскім, то прынамсі, у якасці праславянскага дыялектызма яно ўваходзіла ў праславянскі лексічны фонд.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
осве́домиться запыта́цца, даве́дацца;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
цярпе́цца, -піцца; безас., незак. (разм.).
Пра магчымасць цярпець.
Хлопчыку не цярпелася хутчэй даведацца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дозна́ться сов. дазна́цца, даве́дацца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
спра́витьсяII сов. (навести справку) даве́дацца;
спра́виться о здоро́вье даве́дацца пра здаро́ўе.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
поразузна́ть сов., разг. разве́даць, даве́дацца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)