Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

бядры́нец, ‑жду, м.

Шматгадовая, радзей аднагадовая травяністая расліна сямейства парасонавых з прамастойным сцяблом і белымі ці ружовымі кветкамі.

бяз..., прыстаўка (гл. без...).

Ужываецца замест «без...» у першым складзе перад націскам, напрыклад: бязбожнік, бязводдзе, бяздонны, бязмежны.

бяз’..., прыстаўка (гл. без’...).

Ужываецца замест «без’...» у першым складзе перад націскам, напрыклад: бяз’ёдны.

бяза́драсны, ‑ая, ‑ае.

Не накіраваны на чый‑н. адрас, да каго‑н. канкрэтна (пра якую‑н. інфармацыю, крытычныя заўвагі і пад.). Бязадрасная крытыка.

бязба́цькавіч, ‑а, м.

Разм. Той, хто жыве, выхоўваецца без бацькі; сірата. [Параска:] — Сыночак ты мой харошы, цураецца цябе твой бацька. Бязбацькавічам будзеш расці... Лобан.

бязбо́жнасць, ‑і, ж.

Адсутнасць веры ў бога, адмаўленне бога.

бязбо́жнік, ‑а, м.

1. Чалавек, які не прызнае, адмаўляе бога, не верыць у яго існаванне; атэіст. Казалі, што.. [Ян] бязродны і бязбожнік. Не ходзіць у касцёл. Пестрак.

2. Уст., лаянк., пагард. Пра несумленнага, нахабнага чалавека. [Павал:] — Хоць ты і бацюшка, але я не пабаюся сказаць табе ў вочы — бязбожнік ты, мяцежнік. Чорны.

бязбо́жніца, ‑ы, ж.

Жан. да бязбожнік.

бязбо́жніцкі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да бязбожніка, бязбожніцтва. Не спадабаўся балет адной пані Вашамірскай. — Нешта бязбожніцкае, д’ябальскае, — гаварыла яна. Бядуля. Сталыя людзі наўперад з дакорам ківалі галовамі, калі прачувалі аб якой-небудзь бязбожніцкай штучцы таго ці іншага настаўніка. Колас.

бязбо́жніцтва, ‑а, н.

Крытычныя, скептычныя або адмоўныя адносіны да існавання бога; вальнадумства. Міколкаў бацька, калі надакучала маці яму сваімі жальбамі на сынава бязбожніцтва, звычайна агрызаўся. Лынькоў. Мікуціцкія гумны і адрынкі былі школамі бязбожніцтва і вальнадумства. Колас.