Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

харва́тка,

гл. харваты.

харва́ты, ‑аў; адз. харват, ‑а, М ‑ваце, м.; харватка, ‑і, ДМ ‑тцы; мн. харваткі, ‑так; ж.

Паўднёваславянскі народ, які складае асноўнае насельніцтва Харватыі, што ўваходзіць у склад СФРЮ.

харва́цкі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да Харватыі, харватаў, які належыць, уласцівы ім. Харвацкая культура. Харвацкія балады.

хардо́метр, ‑а, м.

Спец. Прыбор для вымярэння таўшчыні струн.

[Ад грэч. chordē — струна і metreō — мераю.]

харкаві́нне, ‑я, н., зб.

Разм. Тое, што і харкі. [Дворнічыха] пачынае харкаць, мокра кашляць, адплёўваць харкавінне. Чорны.

ха́рканне, ‑я, н.

Разм. Дзеянне паводле знач. дзеясл. харкаць, а таксама гукі гэтага дзеяння.

ха́ркаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Разм. Кашляючы, выплёўваць макроту. [Тубі] добра памятаў свайго бацьку. Чорны, худы, як шкілет, і ўсё харкае крывёю. Маўр. Хлапчук скурчыўся, бы з жывата вырывала апошнія шлункі, пачаў адплёўвацца, харкаць. Паўлаў.

ха́ркі, ‑аў; адз. няма.

Разм. Макрота; харкавінне. [Стараста Сівілей] курыў і зацягваўся на поўны рот, выплёўваў харкі і быў заўсёды злы. Ермаловіч.

ха́ркнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.

Аднакр. да харкаць.

харко́та, ‑ы, ДМ ‑коце, ж.

Разм. Выплёўванне макроты.