італья́нскі
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
італья́нскі |
італья́нская |
італья́нскае |
італья́нскія |
| Р. |
італья́нскага |
італья́нскай італья́нскае |
італья́нскага |
італья́нскіх |
| Д. |
італья́нскаму |
італья́нскай |
італья́нскаму |
італья́нскім |
| В. |
італья́нскі (неадуш.) італья́нскага (адуш.) |
італья́нскую |
італья́нскае |
італья́нскія (неадуш.) італья́нскіх (адуш.) |
| Т. |
італья́нскім |
італья́нскай італья́нскаю |
італья́нскім |
італья́нскімі |
| М. |
італья́нскім |
італья́нскай |
італья́нскім |
італья́нскіх |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
белару́ска-італья́нскі
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
белару́ска-італья́нскі |
белару́ска-італья́нская |
белару́ска-італья́нскае |
белару́ска-італья́нскія |
| Р. |
белару́ска-італья́нскага |
белару́ска-італья́нскай белару́ска-італья́нскае |
белару́ска-італья́нскага |
белару́ска-італья́нскіх |
| Д. |
белару́ска-італья́нскаму |
белару́ска-італья́нскай |
белару́ска-італья́нскаму |
белару́ска-італья́нскім |
| В. |
белару́ска-італья́нскі (неадуш.) белару́ска-італья́нскага (адуш.) |
белару́ска-італья́нскую |
белару́ска-італья́нскае |
белару́ска-італья́нскія (неадуш.) белару́ска-італья́нскіх (адуш.) |
| Т. |
белару́ска-італья́нскім |
белару́ска-італья́нскай белару́ска-італья́нскаю |
белару́ска-італья́нскім |
белару́ска-італья́нскімі |
| М. |
белару́ска-італья́нскім |
белару́ска-італья́нскай |
белару́ска-італья́нскім |
белару́ска-італья́нскіх |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
а́ўстра-італья́нскі
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
а́ўстра-італья́нскі |
а́ўстра-італья́нская |
а́ўстра-італья́нскае |
а́ўстра-італья́нскія |
| Р. |
а́ўстра-італья́нскага |
а́ўстра-італья́нскай а́ўстра-італья́нскае |
а́ўстра-італья́нскага |
а́ўстра-італья́нскіх |
| Д. |
а́ўстра-італья́нскаму |
а́ўстра-італья́нскай |
а́ўстра-італья́нскаму |
а́ўстра-італья́нскім |
| В. |
а́ўстра-італья́нскі (неадуш.) а́ўстра-італья́нскага (адуш.) |
а́ўстра-італья́нскую |
а́ўстра-італья́нскае |
а́ўстра-італья́нскія (неадуш.) а́ўстра-італья́нскіх (адуш.) |
| Т. |
а́ўстра-італья́нскім |
а́ўстра-італья́нскай а́ўстра-італья́нскаю |
а́ўстра-італья́нскім |
а́ўстра-італья́нскімі |
| М. |
а́ўстра-італья́нскім |
а́ўстра-італья́нскай |
а́ўстра-італья́нскім |
а́ўстра-італья́нскіх |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
фра́нка-італья́нскі
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
фра́нка-італья́нскі |
фра́нка-італья́нская |
фра́нка-італья́нскае |
фра́нка-італья́нскія |
| Р. |
фра́нка-італья́нскага |
фра́нка-італья́нскай фра́нка-італья́нскае |
фра́нка-італья́нскага |
фра́нка-італья́нскіх |
| Д. |
фра́нка-італья́нскаму |
фра́нка-італья́нскай |
фра́нка-італья́нскаму |
фра́нка-італья́нскім |
| В. |
фра́нка-італья́нскі (неадуш.) фра́нка-італья́нскага (адуш.) |
фра́нка-італья́нскую |
фра́нка-італья́нскае |
фра́нка-італья́нскія (неадуш.) фра́нка-італья́нскіх (адуш.) |
| Т. |
фра́нка-італья́нскім |
фра́нка-італья́нскай фра́нка-італья́нскаю |
фра́нка-італья́нскім |
фра́нка-італья́нскімі |
| М. |
фра́нка-італья́нскім |
фра́нка-італья́нскай |
фра́нка-італья́нскім |
фра́нка-італья́нскіх |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
італья́нскі, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да Італіі, італьянцаў, належыць ім. Італьянская мова. Італьянскае мастацтва.
•••
Італьянскае акно гл. акно.
Італьянская бухгалтэрыя гл. бухгалтэрыя.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ру́ска-а́нгла-фра́нка-італья́нскі
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
ру́ска-а́нгла-фра́нка-італья́нскі |
ру́ска-а́нгла-фра́нка-італья́нская |
ру́ска-а́нгла-фра́нка-італья́нскае |
ру́ска-а́нгла-фра́нка-італья́нскія |
| Р. |
ру́ска-а́нгла-фра́нка-італья́нскага |
ру́ска-а́нгла-фра́нка-італья́нскай ру́ска-а́нгла-фра́нка-італья́нскае |
ру́ска-а́нгла-фра́нка-італья́нскага |
ру́ска-а́нгла-фра́нка-італья́нскіх |
| Д. |
ру́ска-а́нгла-фра́нка-італья́нскаму |
ру́ска-а́нгла-фра́нка-італья́нскай |
ру́ска-а́нгла-фра́нка-італья́нскаму |
ру́ска-а́нгла-фра́нка-італья́нскім |
| В. |
ру́ска-а́нгла-фра́нка-італья́нскі (неадуш.) ру́ска-а́нгла-фра́нка-італья́нскага (адуш.) |
ру́ска-а́нгла-фра́нка-італья́нскую |
ру́ска-а́нгла-фра́нка-італья́нскае |
ру́ска-а́нгла-фра́нка-італья́нскія (неадуш.) ру́ска-а́нгла-фра́нка-італья́нскіх (адуш.) |
| Т. |
ру́ска-а́нгла-фра́нка-італья́нскім |
ру́ска-а́нгла-фра́нка-італья́нскай ру́ска-а́нгла-фра́нка-італья́нскаю |
ру́ска-а́нгла-фра́нка-італья́нскім |
ру́ска-а́нгла-фра́нка-італья́нскімі |
| М. |
ру́ска-а́нгла-фра́нка-італья́нскім |
ру́ска-а́нгла-фра́нка-італья́нскай |
ру́ска-а́нгла-фра́нка-італья́нскім |
ру́ска-а́нгла-фра́нка-італья́нскіх |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
капры́чыо, нескл., н.
Род музычных твораў вольнай формы, якія вызначаюцца жывасцю, нечаканымі і арыгінальнымі пераходамі. «Італьянскае капрычыо» Чайкоўскага. «Іспанскае капрычыо» Рымскага-Корсакава.
[Іт. capriccio.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Тарэ́ц ’папярочны зрэз; бакавая старана’, ’кароткі брусок для машчэння вуліцы’ (ТСБМ), торц ’папярочны зрэз’, тарцава́ць ’стругаць дрэва ўпоперак слаёў’ (Ласт.). Укр. торе́ць ’тарэц’, рус. торе́ц, торц ’тс’. З італ. torso ’торс, тулава (як частка статуі)’. У такім выпадку італьянскае слова набыло ва ўсходнеславянскіх мовах суфікс ‑ец пад уплывам іншых слоў з гэтым суфіксам. Акрамя таго, дапускаецца сувязь слова з прасл. *terti ’церці’ (ЕСУМ, 5, 604; Фасмер, 4, 88).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
акно́, ‑а; мн. вокны, акон, вокнам; н.
1. Праём у сцяне будыніны для святла і паветра. Дом на пяць акон. // Зашклёная рама. Уставіць акно. Разбіць акно. // Падаконнік. Палажыць на акно. Сядзець на акне. // Растуліна ў якім‑н. апараце, машыне. Скідальнае акно ў жняярцы. // перан. Выхад, доступ да чаго‑н. Рэвалюцыя адкрыла нашым людзям акно ў шырокі свет. «Полымя».
2. Рэшткі вадаёма ў балоце, дрыгве; апарына. Дзе-нідзе свінцовымі вокнамі зманліва блішчалі праёмы вады. Ракітны.
3. Разм. Вольны прамежак часу ў раскладзе заняткаў педагога.
•••
Венецыянскае акно — вялікае акно, якое складаецца з трох частак (звычайнага акна і двух паўакон па баках).
Глухое акно — акно, зробленае для формы, а не для карыстання.
Італьянскае акно — акно з трох ці чатырох створак.
Чортава акно — глыбокая ўпадзіна з вадою сярод балота.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)