я́рка², -і, ДМ я́рцы, ж. (разм.).

Яравая пшаніца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

я́рка

‘яравая пшаніца’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз.
Н. я́рка
Р. я́ркі
Д. я́рцы
В. я́рку
Т. я́ркай
я́ркаю
М. я́рцы

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

яравы́, -а́я, -о́е.

1. Пра злакі: які высяваецца вясной і выспявае летам ці восенню ў год сяўбы.

Яравая пшаніца.

Уборка яравых (наз.).

2. Засеяны такімі злакамі.

Я. палетак.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

я́равы

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. я́равы я́равая я́равае я́равыя
Р. я́равага я́равай
я́равае		 я́равага я́равых
Д. я́раваму я́равай я́раваму я́равым
В. я́равы (неадуш.) я́равую я́равае я́равыя (неадуш.)
Т. я́равым я́равай
я́раваю		 я́равым я́равымі
М. я́равым я́равай я́равым я́равых

Крыніцы: krapivabr2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

яравы́

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. яравы́ ярава́я яраво́е яравы́я
Р. яраво́га яраво́й
яраво́е		 яраво́га яравы́х
Д. яраво́му яраво́й яраво́му яравы́м
В. яравы́ (неадуш.)
яраво́га (адуш.)		 яраву́ю яраво́е яравы́я (неадуш.)
яравы́х (адуш.)
Т. яравы́м яраво́й
яраво́ю		 яравы́м яравы́мі
М. яравы́м яраво́й яравы́м яравы́х

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

Ля́даўка ’яравая пшаніца’ (Касп.). Да ля́да 2 (’пшаніца, якую сеюць на лядзе’). Аднак дзякуючы народнай этымалогіі гэта лексема ўспрымаецца як роднасная да лёд, параўн. зэльв. лядоўка ’яравая пшаніца, якую сеюць вельмі рана, пры замаразках’ (Сцяц.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

я́рка ​1, ‑і, ДМ ярцы; Р мн. ярак; ж.

Маладая авечка, якая яшчэ не ягнілася.

я́рка ​2, ‑і, ДМ ярцы, ж.

Разм. Яравая пшаніца.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пшані́ца, ‑ы, ж.

Хлебны злак, зерне якога ідзе на выраб белай мукі і другіх прадуктаў. Яравая пшаніца. Азімая пшаніца. // Зерне гэтага злака. Мех пшаніцы. Змалоць пшаніцу.

•••

Спаць як пшаніцу прадаўшы гл. спаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

авёс, аўса́, часцей мн. (у знач. засеянага гэтым злакам поля) аўсы́, -о́ў, м.

Яравая збажына, зерне якой ідзе на корм коням і на крупы; зерне гэтага злака.

Даць каню аўса.

Не гані каня дубцом, а гані аўсом (прыказка). Аўсы зазелянелі.

|| прым. аўся́ны, -ая, -ае.

А. кісель.

Аўсяная мука.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Вясня́чка ’яравая пшаніца’ (слонім., Сцяшк. МГ) — вузка-рэгіянальнае ўтварэнне ад вясна́ (гл.) і суф. ‑ячк‑а (Сцяцко, Афікс. наз., 182).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)