я́касць

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 3 скланенне

адз. мн.
Н. я́касць я́касці
Р. я́касці я́касцей
я́касцяў
Д. я́касці я́касцям
В. я́касць я́касці
Т. я́касцю я́касцямі
М. я́касці я́касцях

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

я́касць, -і, ж.

1. Характэрная адзінка, істотная ўласцівасць, якая адрознівае адзін прадмет ці з’яву ад другіх.

Колькасць і я.

Пераход да новай якасці.

2. Тая або іншая ўласцівасць, годнасць, ступень прыгоднасці каго-, чаго-н.

Я. работы.

Я. прадукцыі.

Выдатная я.

Высокія душэўныя якасці.

◊

У якасці каго-чаго, прыназ. з Р — як хто-, што-н.

Прысутнічаць у якасці наглядальніка.

|| прым. я́касны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Якасныя змены.

Якасныя адрозненні.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

я́касць ж., в разн. знач. ка́чество ср.;

інспе́кцыя па ~сці — инспе́кция по ка́честву;

◊ у ~сці — (каго, чаго) в ка́честве (кого,чего)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

я́касць, ‑і, ж.

1. Характэрная адзнака, істотная ўласцівасць, якая адрознівае адзін прадмет ад другога. Страявы афіцэр, капітан, гэты чалавек дзіўным чынам спалучаў у сабе многія якасці, самыя супрацьлеглыя. Шамякін.

2. Ступень прыгоднасці, вартасці чаго‑н. Якасць прадукцыі. □ [Гарлахвацкі:] Што да даклада, то ад яго якасці залежыць ваш [Тулягі] лёс у першую чаргу. Крапіва. Міхась лічыцца сёння.. адказным за якасць друку. Брыль. Аптымістычнасць — выдатная якасць мастацтва. Бугаёў.

3. У філасофіі — катэгорыя, якая выражае істотную пэўнасць прадмета, дзякуючы якой ён з’яўляецца іменна гэтым прадметам, а не іншым. Пераход колькасці ў якасць.

4. У шахматнай гульні — розніца ў цэннасці цяжкай фігуры (ладдзі) у параўнанні з лёгкай фігурай (канём, сланом).

•••

Дзяржаўны знак якасці гл. знак.

Інспекцыя па якасці гл. інспекцыя.

У якасці каго-чаго — як хто‑н. або што‑н.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

факту́ра

‘якасць апрацоўкі матэрыялу, своеасаблівасць мастацкай тэхнікі’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз.
Н. факту́ра
Р. факту́ры
Д. факту́ры
В. факту́ру
Т. факту́рай
факту́раю
М. факту́ры

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

я́касны, -ая, -ае.

1. гл. якасць.

2. Высокай якасці, лепшы.

Якасныя сталі.

Я. рамонт.

○

Якасны прыметнік — у граматыцы: прыметнік, што абазначае якасць, уласцівасць прадмета.

|| наз. я́каснасць, -і, ж. (да 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

э́кстра, нескл. прым.

Самы лепшы, найвышэйшы (пра якасць, гатунак тавару).

Шакалад э.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

выме́рнік, -а, мн. -і, -аў, м.

Паказчык, які вызначае аб’ём або якасць работы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

размо́л, -у, м.

1. гл. размалоць.

2. Спосаб, якасць мліва.

Мука тонкага размолу.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

канды́цыя, -і, ж. (спец.).

Норма, якасць, якім павінна адпавядаць прадукцыя.

Давесці да адпаведнай кандыцыі.

|| прым. кандыцы́йны, -ая, -ае.

Кандыцыйнае насенне.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)