я́касць

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 3 скланенне

адз. мн.
Н. я́касць я́касці
Р. я́касці я́касцей
я́касцяў
Д. я́касці я́касцям
В. я́касць я́касці
Т. я́касцю я́касцямі
М. я́касці я́касцях

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

я́касць, -і, ж.

1. Характэрная адзінка, істотная ўласцівасць, якая адрознівае адзін прадмет ці з’яву ад другіх.

Колькасць і я.

Пераход да новай якасці.

2. Тая або іншая ўласцівасць, годнасць, ступень прыгоднасці каго-, чаго-н.

Я. работы.

Я. прадукцыі.

Выдатная я.

Высокія душэўныя якасці.

◊

У якасці каго-чаго, прыназ. з Р — як хто-, што-н.

Прысутнічаць у якасці наглядальніка.

|| прым. я́касны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Якасныя змены.

Якасныя адрозненні.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

я́касць ж., в разн. знач. ка́чество ср.;

інспе́кцыя па ~сці — инспе́кция по ка́честву;

◊ у ~сці — (каго, чаго) в ка́честве (кого,чего)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

я́касць, ‑і, ж.

1. Характэрная адзнака, істотная ўласцівасць, якая адрознівае адзін прадмет ад другога. Страявы афіцэр, капітан, гэты чалавек дзіўным чынам спалучаў у сабе многія якасці, самыя супрацьлеглыя. Шамякін.

2. Ступень прыгоднасці, вартасці чаго‑н. Якасць прадукцыі. □ [Гарлахвацкі:] Што да даклада, то ад яго якасці залежыць ваш [Тулягі] лёс у першую чаргу. Крапіва. Міхась лічыцца сёння.. адказным за якасць друку. Брыль. Аптымістычнасць — выдатная якасць мастацтва. Бугаёў.

3. У філасофіі — катэгорыя, якая выражае істотную пэўнасць прадмета, дзякуючы якой ён з’яўляецца іменна гэтым прадметам, а не іншым. Пераход колькасці ў якасць.

4. У шахматнай гульні — розніца ў цэннасці цяжкай фігуры (ладдзі) у параўнанні з лёгкай фігурай (канём, сланом).

•••

Дзяржаўны знак якасці гл. знак.

Інспекцыя па якасці гл. інспекцыя.

У якасці каго-чаго — як хто‑н. або што‑н.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

я́касць ж Qualität f -, -en, Bescháffenheit f -; Güte f -, Éigenschaft f - (уласцівасць);

дзелава́я я́касць fáchliche Éignung;

паво́дле я́касці qualitä́tsmäßig;

ні́зкая я́касць (тавара) níedrige [mínderwertige] Qualität;

высо́кая я́касць (тавара) Spítzenqualität f;

кантро́ль я́касці Gütekontrolle f -;

перахо́д ко́лькасці ў я́касць філас Úmschlagen von Quantität in Qualität;

у я́касці чаго-н, каго-н als …, in der Éigenschaft als …

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

якасць прадукцыі

т. 18, кн. 1, с. 252

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

факту́ра

‘якасць апрацоўкі матэрыялу, своеасаблівасць мастацкай тэхнікі’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз.
Н. факту́ра
Р. факту́ры
Д. факту́ры
В. факту́ру
Т. факту́рай
факту́раю
М. факту́ры

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

я́касны, -ая, -ае.

1. гл. якасць.

2. Высокай якасці, лепшы.

Якасныя сталі.

Я. рамонт.

○

Якасны прыметнік — у граматыцы: прыметнік, што абазначае якасць, уласцівасць прадмета.

|| наз. я́каснасць, -і, ж. (да 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

э́кстра, нескл. прым.

Самы лепшы, найвышэйшы (пра якасць, гатунак тавару).

Шакалад э.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)