шы́к
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
| Н. |
шы́к |
| Р. |
шы́ку |
| Д. |
шы́ку |
| В. |
шы́к |
| Т. |
шы́кам |
| М. |
шы́ку |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
шык, -у, м.
1. Паказная раскоша, форс, элегантнасць.
Апранацца з шыкам.
Прайсці з шыкам (з жаданнем зрабіць уражанне на людзей).
2. у знач. вык. Задавальняе ў вышэйшай ступені, з’яўляецца найлепшым (разм.).
Уборы — ш.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
шык, ‑у, м.
1. Раскоша; форс, элегантнасць. Ого! З шыкам жывеш! Можна пазайздросціць. Шамякін. [Жончына] заўсёднае сціплае і простае ўбранне нібы супярэчыла таму шыку, з якім апранаўся Луцкевіч. Машара. // Асаблівым паводзіны, манеры, разлічаныя на тое, каб паказаць сябе перад кім‑н. Казіная ножка — асаблівы шык і вызначае пераважна тых, хто служыць ва ўзводзе пешай разведкі. Навуменка. З пэўным шыкам, частуючы Косцю «Казбекам»,.. [Грушэўскі] падміргнуў: — Усе мы не без граха. Карпюк.
2. у знач. вык. Разм. Задавальняе ў вышэйшай ступені, з’яўляецца найлепшым. Цяпер па модніц люба глянуць: Уборы — шык, адменны густ!.. Бачыла.
[Фр. chic.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шыкава́ць, -ку́ю, -ку́еш, -ку́е; -ку́й; незак., чым і без дап. (разм.).
Праяўляць у чым-н. шык.
|| аднакр. шыкану́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́.
|| наз. шыкава́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
шик шык, род. шы́ку м.;
с шиком з шы́кам.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Расшы́каць ’распусціць (грошы)’ (Скарбы). Параўн. распшыкаць (гл.), змененае, магчыма, пад уплывам шык, шыкаваць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
фасо́н, -у, мн. -ы, -аў, м.
1. Форма, крой, па якіх што-н. пашыта.
Модны ф. касцюма.
2. Знешні выгляд, форма якога-н. прадмета.
Ф. мэблі.
3. Паказная франтаватасць; шык (разм.).
Трымаць ф.
|| прым. фасо́нны, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
форс, ‑у, м.
Разм. Самахвальства, франтаватасць, імкненне здзівіць навакольных (раскошай, манерамі і пад.); шык. Мікола Зязюльскі быў калісь багаты чалавек, задаваў форсу і прагульваў цэлыя сотні рублёў. Колас. Без лётчыцкай шапкі, з бялесымі драбнюткімі кудзеркамі, Сяргей нагадваў цыбатага хлапчука, які для форсу надзеў нечую форму і саромеецца гэтага. Хомчанка. // Фанабэрыя, пыха. Напускны, штучны форс яго зляцеў, як шалупінне. [Горык] нагадваў цяпер вінаватага школьніка і хацеў неяк загладзіць свой учынак. Сапрыка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шыкава́ць 1, ‑кую, ‑куеш, ‑куе; незак.
Разм. Жыць з шыкам; праяўляць у чым‑н. шык; фарсіць. Каб усе пабачылі, як ён шыкуе, сядок падоўгу разлічваўся з барадатым рамізнікам у сінім зіпуне. Рамановіч. [Унук] шыкаваў цяпер у доўгім габардзінавым макінтошы і ў чорным не па галаве берэце з хвосцікам наверсе. Ракітны.
шыкава́ць 2, ‑кую, ‑куеш, ‑куе; незак., каго-што.
Абл. Рыхтаваць, падрыхтоўваць. Спіць сабе [Валодзька] да абеду, а надвячоркам распальвае вуголлі ў прасе, шыкуе штаны. Гроднеў. // Запасіць што‑н. Шыкаваць палотны ў пасаг.
[Польск. szykować.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)