цэль, -і, мн. -і, -ей і -яў, ж.

Прадмет, месца, куды накіроўваецца стрэл, удар, кідок; мішэнь.

Страляць у ц.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Цэ́ль

назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 3 скланенне

адз.
Н. Цэ́ль
Р. Цэ́лі
Д. Цэ́лі
В. Цэ́ль
Т. Цэ́ллю
М. Цэ́лі

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

цэ́ль

‘мішэнь’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 3 скланенне

адз. мн.
Н. цэ́ль цэ́лі
Р. цэ́лі цэ́лей
цэ́ляў
Д. цэ́лі цэ́лям
В. цэ́ль цэ́лі
Т. цэ́ллю цэ́лямі
М. цэ́лі цэ́лях

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

цэль ж. цель;

стральба́ па закры́тых цэ́лях — стрельба́ по закры́тым це́лям;

◊ біць у ц. — бить в цель;

біць мі́ма цэ́лі — бить ми́мо це́ли

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

цэль, ‑і, ж.

Прадмет, месца, куды накіроўваецца стрэл, удар, кідок. Часамі хадзіў Лабановіч у лес, каб пастраляць у цэль з .. рэвальверчыка. Колас. Многія цэлі былі падаўлены адразу ж, аднак на гэты раз фашысты адкрылі агонь у адказ. «Полымя». // Мішэнь. Ці б’е начальства ў цэль, ці шле «за малаком», Ды знойдуцца заўсёды Івановы, Што памахаць яму гатовы. Крапіва.

•••

Біць у цэль (міма цэлі) гл. біць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

саманаво́дны, -ая, -ае (спец.).

Які аўтаматычна наводзіцца на цэль.

Саманаводная ракета.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

цало́к, -лка́, мн. -лкі́, -лко́ў, м. (разм.).

Чалавек, які метка пападае ў цэль.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

тра́пны, -ая, -ае.

1. Які дакладна пападае ў цэль; метка накіраваны ў цэль.

Т. стрэл.

2. перан. Які дакладна і правільна падмячае, схоплівае што-н., дакладна і востра выражае, перадае асноўную сутнасць з’явы і пад.

Т. выраз.

|| наз. тра́пнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пацэ́ліць, -лю, -ліш, -ліць; зак.

1. Трапіць у цэль.

2. Патрапіць зрабіць.

Доўга не магла п., каб зашпіліць верхні гузік.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

уцэ́льваць

‘трапляць у цэль’

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. уцэ́льваю уцэ́льваем
2-я ас. уцэ́льваеш уцэ́льваеце
3-я ас. уцэ́львае уцэ́льваюць
Прошлы час
м. уцэ́льваў уцэ́львалі
ж. уцэ́львала
н. уцэ́львала
Загадны лад
2-я ас. уцэ́львай уцэ́львайце
Дзеепрыслоўе
цяп. час уцэ́льваючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)