фікса́цыя

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз.
Н. фікса́цыя
Р. фікса́цыі
Д. фікса́цыі
В. фікса́цыю
Т. фікса́цыяй
фікса́цыяю
М. фікса́цыі

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

фікса́цыя ж., в разн. знач. фикса́ция

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

фікса́цыя, ‑і, ж.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. фіксаваць; дзеянне і стан паводле знач. дзеясл. фіксавацца. Фіксацыя ўвагі. Фіксацыя тканкі. Фіксацыя землетрасення.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фіксава́ць, -су́ю, -су́еш, -су́е; -су́й; -сава́ны; незак., што.

1. Адзначаць на паперы, замацоўваць што-н. у свядомасці, запамінаць.

Ф. усе дробязі.

Ф. у памяці.

2. Канчаткова ўстанаўліваць, замацоўваць.

Ф. тэрмін нарады.

3. Сканцэнтроўваць, накіроўваць.

Ф. увагу.

4. Замацоўваць у пэўным становішчы.

Ф. хворую канечнасць.

5. Апрацоўваць матэрыял хімічным рэчывам для замацавання саставу, формы (спец.).

|| зак. зафіксава́ць, -су́ю, -су́еш, -су́е; -су́й; -сава́ны.

|| наз. фіксава́нне, -я, н. і фікса́цыя, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

фикса́ция в разн. знач. фікса́цыя, -цыі ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Трыга́н ‘трыножак’ (Ласт.). Адзінкавая фіксацыя, магчыма, сведчыць пра штучнае паходжанне слова — ад тры (гл.) і таган (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ско́міць ‘скрыпець’: скоміл чабатамі (ваўк., Рам.). Рэдкая фіксацыя бяссуфікснага дзеяслова ад ском‑ у зыходным (“слыхавым”) значэнні. Гл. наступнае слова.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Жа́ціцы ’жаночыя асобіны канапель’ (Сл. паўн.-зах.). Няясна. Паколькі фіксацыя ў адзіным пункце, ці не памылка запісу замест ма́ціцы (параўн. у Даля матки ’тс’)?

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Прыко́цаць ’забіць’ (віл., Сл. ПЗБ). Няясна. Фіксацыя слова дазваляе суаднесці з літ. kùcas ’дубіна, палена’. Не выключана і кантамінацыя з незафіксаваным гукапераймальным *ко́цаць < ко́каць/ко́кнуць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ірунда́ ’глупства’ (Бяльк.). З рус. ерунда́ (першая фіксацыя — 1845 г.), якое ўзнікла ў мове семінарыстаў з лац. gerundium ’герундый’ (Фасмер, 2, 26; Шанскі, 1, Д, Е, Ж, 263).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)