фра́за
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
фра́за |
фра́зы |
| Р. |
фра́зы |
фра́з |
| Д. |
фра́зе |
фра́зам |
| В. |
фра́зу |
фра́зы |
| Т. |
фра́зай фра́заю |
фра́замі |
| М. |
фра́зе |
фра́зах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
фра́за, -ы, мн. -ы, фраз, ж.
1. Закончанае выказванне.
Кароткая ф.
2. Напышлівы выраз, якім прыкрываецца беднасць, ілжывасць зместу.
Не даклад, а пустыя фразы.
3. У музыцы: рад гукаў або акордаў, якія ўтвараюць невялікую, адносна закончаную частку музычнай тэмы, мелодыі.
|| прым. фра́завы, -ая, -ае (да 1 і 3 знач.).
Ф. акцэнт.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
фра́за в разн. знач. фра́за, -зы ж.;
◊
ходя́чая фра́за хадзя́чая фра́за;
изби́тая фра́за збі́тая фра́за.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
фра́за ж., в разн. знач. фра́за;
адна́ ф. з пісьма́ — одна́ фра́за из письма́;
музы́чная ф. — музыка́льная фра́за;
хадзя́чая ф. — ходя́чая фра́за;
прыкры́цца ~зай — прикры́ться фра́зой;
зво́нкая ф. — зво́нкая фра́за;
◊ збі́тая ф. — изби́тая фра́за
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
фра́за, ‑ы, ж.
1. Інтанацыйна аформленае спалучэнне слоў, якое выказвае думку; сказ. — Якая ты неасцярожная, Кетэ! — учулі хлапцы адрывак фразы. Самуйлёнак. — Напішыце сказ, — ..[Леанід] крыху падумаў, — ну, напрыклад, першую фразу, якую вы сёння сказалі, і раскажыце пра яе ўсё, што ведаеце. Шахавец. І зноў надакучліва палезла ў галаву фраза: «А чабор пахне...» Асіпенка.
2. Напышлівы выраз, які пазбаўлены ўнутранага зместу або які прыкрывае лжывасць гэтага зместу. Міхалка пустых фраз не любіць гаварыць. Яго прамовы цяпер кароткія і моцныя. Бядуля. [Чарнавус:] Адны траскучыя фразы і абсалютна нічога канкрэтнага. Крапіва. Вострае і глыбока прачутае пачуццё Радзімы ў Еўдакіі Лось вынікае з яе вершаў спакойна і сціпла, без гучных фраз. Звонак.
3. Устойлівае спалучэнне якіх‑н. слоў; хадзячы выраз. Гэтыя радкі па сутнасці ўжо сталі крылатай фразай. Бугаёў.
4. У музыцы — рад гукаў або акордаў, якія ўтвараюць невялікую, адносна закончаную частку музычнай тэмы, мелодыі. У агульным рознагалосым гуле чуюцца знаёмыя музычныя фразы. «Маладосць».
[Ад грэч. phrásis — выраз.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
двухсэ́нсавы двусмы́сленный;
~вая фра́за — двусмы́сленная фра́за;
д. намёк — двусмы́сленный намёк
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
тыра́да, -ы, ДМ -дзе, мн. -ы, -ра́д, ж.
Доўгая фраза, урывак прамовы, асобная шматслоўная рэпліка, якая гаворыцца звычайна прыўзнятым тонам.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
закру́глены, -ая, -ае.
1. Які мае круглую форму, акруглы.
2. перан. Пра стыль мовы: гладкі, стройны.
Закругленая фраза.
|| наз. закру́гленасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
паро́ль, -я, мн. -і, -яў, м.
Сакрэтнае ўмоўнае слова (або словы, фраза) для апазнання сваіх на вайсковай службе, а таксама ў канспіратыўных арганізацыях.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
зво́нкий зво́нкі; (громкий — ещё) гу́чны;
зво́нкий согла́сный лингв. зво́нкі зы́чны;
зво́нкая моне́та зво́нкая мане́та;
зво́нкая фра́за зво́нкая фра́за;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)