Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
учыні́ць
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
учыню́ |
учы́нім |
| 2-я ас. |
учы́ніш |
учы́ніце |
| 3-я ас. |
учы́ніць |
учы́няць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
учыні́ў |
учыні́лі |
| ж. |
учыні́ла |
| н. |
учыні́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
учыні́ |
учыні́це |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
учыні́ўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
учыні́ць сов., разг. учини́ть; соверши́ть; устро́ить;
у. дыве́рсію — соверши́ть диве́рсию;
у. сканда́л — учини́ть (устро́ить) сканда́л;
у. забо́йства — соверши́ть уби́йство
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
учыні́ць, учыню, учыніш, учыніць; зак., што.
Разм.
1. Зрабіць; правесці, арганізаваць. [Баец] ведаў ужо ўсю страшную гісторыю з бацькам, якую ўчынілі з ім фашысты. Дудо. Таварышы, — вымавіў рэдактар, — тут мы тут сапраўдны суд учынілі над нарысам Макара Шыянка, і мне, мабыць, трэба тут быць арбітрам. Сабаленка. Збіраемся мы звычайна учатырох: я, Санька, Міша і Косцік. А як збяромся, дык абавязкова нешта ўчынім. Ваданосаў. // У спалучэнні з назоўнікамі абазначае: выканаць, ажыццявіць тое, што выказана назоўнікам. Учыніць праверку. Учыніць крыўду. □ Часам.. [гракі і галкі] ўчыняць такі гвалт, такі гармідар, што чуваць ажно ў Міхалаве. П. Ткачоў.
2. Утварыць, зрабіць што‑н. нечаканае, непажаданае. Учыніць скандал. Учыніць пажар. □ Праз месяц пасля выхаду з Гарбылёў.. [партызаны] ўчынілі такое, чым можна, калі застанешся жывы, ганарыцца да скону дзён. Навуменка.
3. Абл. Рашчыніць. Учыніць хлеб. □ — Цёця Тася! Мы вам дапаможам: і ўчынім, і замесім. Нават спячом самі, толькі вы кіруйце ўсім. Дубоўка. [Цётка Ганна:] — Піце, мае дзеткі! Гэта я [квас] учыніла на хлебе, але ён не слабеў, за гарадское сітро. Грамовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чыні́ць, чыню́, чы́ніш, чы́ніць; чы́нены; незак., што.
1. Рабіць, учыняць, тварыць.
Запас бяды не чыніць.
2. Рабіць кудзелю.
Жанчыны чынілі кудзелю.
|| зак. учыні́ць, -чыню́, -чы́ніш, -чы́ніць; -чы́нены (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
учини́ть сов.
1. книжн., уст. учыні́ць;
учини́ть распра́ву учыні́ць распра́ву;
2. (устроить, совершить) разг. учыні́ць, зрабі́ць; устро́іць;учини́ть па́кость учыні́ць (зрабі́ць) па́касць;
учини́ть сканда́л учыні́ць (устро́іць) сканда́л;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
дэбо́ш, -у, мн. -ы, -аў, м.
Скандал з шумам і бойкай.
Учыніць д.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сверши́ть сов. здзе́йсніць, зрабі́ць, ствары́ць, учыні́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
дэзерці́раваць, -рую, -руеш, -руе; -руй; зак. і незак.
Учыніць (учыняць) дэзерцірства.
Д. са сваёй часці.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пама́заць¹, -ма́жу, -ма́жаш, -ма́жа; -ма́ж; -ма́заны; зак., каго (што) (уст.).
Учыніць над кім-н. абрад памазання.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)