ту́тавы

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. ту́тавы ту́тавая ту́тавае ту́тавыя
Р. ту́тавага ту́тавай
ту́тавае		 ту́тавага ту́тавых
Д. ту́таваму ту́тавай ту́таваму ту́тавым
В. ту́тавы (неадуш.)
ту́тавага (адуш.)		 ту́тавую ту́тавае ту́тавыя (неадуш.)
ту́тавых (адуш.)
Т. ту́тавым ту́тавай
ту́таваю		 ту́тавым ту́тавымі
М. ту́тавым ту́тавай ту́тавым ту́тавых

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

шаўко́ўніца, -ы, мн. -ы, -ніц, ж.

Дрэва сямейства тутавых, лістамі якога кормяць вусеняў тутавага шаўкапрада; тутавае дрэва.

|| прым. шаўко́ўнічны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ту́товый ту́тавы;

ту́товое де́рево ту́тавае дрэ́ва, шаўко́ўніца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ту́таўнік, -а і -у, м.

1. -а. Паўднёвае дрэва сямейства тутавых, лісце якога выкарыстоўваецца як корм для шаўкапрада; тутавае дрэва, шаўкоўніца.

2. -у, зб. Драўніна гэтага дрэва.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

тут², -а і -у, М ту́це, мн. -ы, -аў, м.

1. -а. Тутавае дрэва, тутаўнік.

2. -у, зб. Драўніна гэтага дрэва.

|| прым. ту́тавы, -ая, -ае.

Т. ліст.

Сямейства тутавых (наз.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

шаўко́ўніца, ‑ы, ж.

Дрэва або куст сямейства тутавых, лістамі якога кормяць вусеняў тутавага шаўкапрада; тутавае дрэва.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ту́таўнік, ‑а і ‑у, м.

1. ‑а. Тутавае дрэва. / у знач. зб. Пасадкі тутаўніку.

2. ‑у; толькі адз. Драўніна гэтага дрэва.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ту́тавы, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да тутаўніка. Тутавы ліст. Тутавы гадавальнік. □ Тутавыя гаі, якія вырастуць уздоўж каналаў, дадуць магчымасць займацца шаўкаводствам. «Полымя». // Які харчуецца лісцем тутаўніка і выпрацоўвае шоўк. Тутавы шаўкапрад. // Які з’яўляецца шкоднікам тутаўніка. Тутавы пядзенік.

2. у знач. наз. ту́тавыя, ‑ых. Сямейства раслін, да якога належыць тутавае дрэва.

•••

Тутавае дрэва гл. дрэва.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Бу́снява жы́та ’расліна спарыння, Claviceps purpurea L.’ (зах.-палес., Выгонная, Лекс. Палесся). Выгонная, там жа, мяркуе, што назва абумоўлена тым, што, як і Claviceps purpurea, буслу ў народных паданнях адводзіцца значнае месца (бусел ведае, які будзе ўраджай і г. д.) і прыводзіць серб.-харв. назву расліны — ро́дац. Але серб.-харв. ро́дац — гэта і ’бусел’ і тутавае дрэва’ (плады якога фіялетавыя, як і рожкі спарынні). Сувязь з буслам (што такая можа быць, сведчыць ням. назва для Claviceps purp. — Storchkorn, літаральна ’буслава зерне’; гл. Марцэль, Pflanzennam., 5 (4), 551) можа быць і іншай: па колеру дзюбы або ног бусла. Краўчук, БЛ, 1975, 7, 67.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

дрэ́ва ср.

1. (растение) де́рево;

2. мн. нет (материал) де́рево;

○ радасло́ўнае д. — родосло́вное де́рево;

гваздзіко́вае д. — гвозди́чное де́рево;

камфо́рнае д. — ка́мфорное де́рево;

чо́рнае д. — чёрное де́рево;

хле́бнае д. — хле́бное де́рево;

хі́ннае д. — хи́нное де́рево;

чырво́нае д. — кра́сное де́рево;

кафе́йнае д. — кофе́йное де́рево;

ко́ркавае д. — про́бковое де́рево;

ражко́вае д. — рожко́вое де́рево;

ту́тавае д. — ту́товое де́рево;

жале́знае д. — желе́зное де́рево;

◊ за ~вамі не ба́чыць ле́су — погов. за дере́вьями не ви́деть ле́са

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)