спрыя́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е; незак., каму-чаму.
1. Садзейнічаць, дапамагаць.
С. развіццю навукі.
2. Праяўляць добразычлівасць да каго-н.
С. суседу.
|| зак. паспрыя́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
|| наз. спрыя́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
спрыя́ць
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
спрыя́ю |
спрыя́ем |
| 2-я ас. |
спрыя́еш |
спрыя́еце |
| 3-я ас. |
спрыя́е |
спрыя́юць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
спрыя́ў |
спрыя́лі |
| ж. |
спрыя́ла |
| н. |
спрыя́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
спрыя́й |
спрыя́йце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
спрыя́ючы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
спрыя́ць несов. (каму, чаму)
1. спосо́бствовать, благоприя́тствовать;
с. развіццю́ наву́кі — спосо́бствовать (благоприя́тствовать) разви́тию нау́ки;
паго́да спрыя́ла падаро́жным — пого́да благоприя́тствовала путеше́ственникам;
2. благоскло́нно относи́ться (к кому, чему), доброжела́тельствовать, благожела́тельствовать, благоволи́ть (к кому)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
спрыя́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; незак., каму-чаму.
1. Садзейнічаць; памагаць. [Сабалеўскі:] — Мой абавязак, як палкавога ўрача, спрыяць словам і справай вашым поспехам у лётнай рабоце. Алешка. Гуманістам можа быць толькі той, хто спрыяе шчасцю працоўнага чалавека. Ярош. [Казік да Веры:] — А мне не можа [Віктар] дараваць, што я спрыяў твайму збліжэнню з Максімам і што ты адмовіла таму ўдаўцу-асадніку. Машара. // (1 і 2 ас. не ўжыв.) і без дап. Быць прычынай чаго‑н., памагаць, рабіць магчымым узнікненне, развіцця чаго‑н. Чыгунка спрыяла таму, што Міця рана стаў цікавіцца справамі, якія ідуць у вялікім свеце. Навуменка. Станаўленню светапогляду паэта спрыяла тое, што ў часе вучобы ён актыўна ўдзельнічаў у студэнцкіх гуртках. Няхай. Калгаснікі дажалі жыта і пачалі жаць ярыну. Надвор’е спрыяла. Чорны. Гунава не прыехаў.. Гэта таксама не спрыяла настрою Сімона. Самуйлёнак. // Разм. Аказваць патрэбнае дзеянне, прыносіць карысць. [Алімпа:] — І не думай, Тэлё, — палягчэе: вельмі ж спрыяе .. [зелле] на хворае нутро. Вышынскі.
2. Праяўляць добразычлівасць да каго‑н. Пад .. [дубам] Даніла зрабіў столік і лавачкі, зрабіў для Грушкі і для ўсіх, хто яму спрыяе. Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Спрыя́ць ‘садзейнічаць’ (ТСБМ, Нас., Бяльк., Касп., Сержп. Прымхі). Да прыяць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
спрыяць □ быць на руку
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
садзе́йнічаць, -аю, -аеш, -ае; незак.
Аказваць садзейнічанне, спрыяць.
С. поспеху.
|| зак. пасадзе́йнічаць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прыя́ць несов., обл., см. спрыя́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
благоприя́тствовать несов. спрыя́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)