спры́тны
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
спры́тны |
спры́тная |
спры́тнае |
спры́тныя |
| Р. |
спры́тнага |
спры́тнай спры́тнае |
спры́тнага |
спры́тных |
| Д. |
спры́тнаму |
спры́тнай |
спры́тнаму |
спры́тным |
| В. |
спры́тны (неадуш.) спры́тнага (адуш.) |
спры́тную |
спры́тнае |
спры́тныя (неадуш.) спры́тных (адуш.) |
| Т. |
спры́тным |
спры́тнай спры́тнаю |
спры́тным |
спры́тнымі |
| М. |
спры́тным |
спры́тнай |
спры́тным |
спры́тных |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
спры́тны, -ая, -ае.
1. Якому ўласцівы фізічны спрыт; лоўкі, умелы, паваротлівы ў рабоце.
Ён быў с., здольны да ўсякай работы.
Спрытныя рукі ўсё зробяць.
2. Які знаходзіць выхад з любога становішча, прадпрымальны, кемлівы, знаходлівы.
С. арганізатар.
3. Зграбны, прыгожага аблічча, стройнага складу.
С. хлопец.
4. Зручны для карыстання (пра рэчы, прылады; разм.).
Спрытная лапата.
|| наз. спры́тнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
спры́тны
1. ло́вкий;
~ныя ру́кі — ло́вкие ру́ки;
2. ло́вкий, прово́рный, расторо́пный;
с. хло́пец — ло́вкий (прово́рный, расторо́пный) па́рень;
3. изворо́тливый, оборо́тистый;
4. стро́йный, грацио́зный;
~ная дзяўчы́на — стро́йная (грацио́зная) де́вушка;
◊ с. на язы́к — в карма́н за сло́вом не поле́зет
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
спры́тны, ‑ая, ‑ае.
1. Якому ўласцівы фізічны спрыт; лоўкі, паваротлівы. Сам [хлапчына] высокі, спрытны, стройны, да работы ўсякай здольны. Дубоўка. З усіх каралінскіх хлопцаў .. [Рыгор і Мікодым] былі самыя спрытныя і не баяліся лазіць на ясакар. Сабаленка. Валя ўсім падабаецца. Спрытная, усё ў яе руках гарыць. Ермаловіч. / Пра рукі, пальцы. Часам хто і слабейшы, ды спрытнай рукой зробіць больш за дужэйшых. Дубоўка. Прыемна было пазіраць, як пад спрытнымі пальцамі ў .. [маці] расцвітаюць васількі, рамонкі, сплятаюцца ў вянок. Карпаў. // Які валодае спрытам, уменнем (у якой‑н. галіне). Міхась Кірылавіч быў не надта спрытны лыжнік, ды яшчэ на пачатку крыху прыхінуўся, што не ўмее. Шамякін. Заўжды дзіўнаградцы — Племя заўзятых — І ў працы, і ў танцах Спрытныя надта. Калачынскі. Мабыць, найбольш гаваркі, вясёлы і спрытны на словы быў сёння Віктар. Зарэцкі. // Зроблены, выкананы са спрытам, уменнем; лоўкі. Віця доўга любавалася спрытнай работай Івана Харытонавіча. Новікаў. Вось .. [Мая] нагінаецца, бярэ рыбіну з вялікага каша, кладзе на стол, два спрытныя ўзмахі нажом — і рыбіна гатова. Дуброўскі. Паляўнічы спрытным рухам закінуў стрэльбу за плячо, падбег да здабычы. Гамолка.
2. Разм. Акуратны, зграбны. Спрытная постаць. □ А нос... я глянуць мушу ў неба, Бо не патраплю, як пачаць І з чым нос дзядзькаў параўнаць, Каб выйшаў ён такі, як трэба: Ну, нос кароткі і таўсматы, Ды досыць спрытны, хоць кірпаты. Колас.
3. Які лёгка знаходзіць выхад з цяжкага становішча; кемлівы, знаходлівы. Сцяпан Фёдаравіч выявіў сябе спрытным камандзірам і энергічным чалавекам. Мележ. // Неадабр. Прадпрымальны, абаротлівы. Спрытнаму на розныя махінацыі і гешэфты Хурсу добра шанцавала. Кудраўцаў.
4. Разм. Добры, зручны ў карыстанні (пра рэчы, прадметы). Спрытная сякера. □ Боты спрытны, за калені. Рог — бы чортава рабро. Завяршала ўсё адзенне Тое гордае пяро. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спрытны, спраўны, увішны
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
звіру́тнік
‘вёрткі, спрытны чалавек’
назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
звіру́тнік |
звіру́тнікі |
| Р. |
звіру́тніка |
звіру́тнікаў |
| Д. |
звіру́тніку |
звіру́тнікам |
| В. |
звіру́тніка |
звіру́тнікаў |
| Т. |
звіру́тнікам |
звіру́тнікамі |
| М. |
звіру́тніку |
звіру́тніках |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
хват, -а, М хва́це, мн. -ы, -аў, м. (разм.).
Бойкі, спрытны чалавек.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
снорови́стый спры́тны, уме́лы.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
упра́ўны, -ая, -ае.
Спрытны і жвавы ў рабоце.
У. чалавек.
|| наз. упра́ўнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
джыгі́т, -а, М -гіце, мн. -ы, -аў, м.
Умелы спрытны наезнік.
|| прым. джыгі́цкі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)