спры́т
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
		
	
		
			|  | адз. | 
	
	
		
			| Н. | спры́т | 
		
			| Р. | спры́ту | 
		
			| Д. | спры́ту | 
		
			| В. | спры́т | 
		
			| Т. | спры́там | 
		
			| М. | спры́це | 
		
Крыніцы:
	
		krapivabr2012,
		nazounik2008,
		piskunou2012,
		sbm2012,
		tsblm1996,
		tsbm1984.
 Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс) 
спрыт, -у, М спры́це, м.
1. Дасканаласць, умельства, хуткасць у руках.
С. у руках.
2. Лоўкасць у рабоце, гаспадарлівасць; майстэрства; здатнасць да чаго-н.
Гаспадарскі с. (уменне).
3. Абаротлівасць, уменне ўладжваць асабістыя справы, пранырлівасць.
Зайздросны с.
Дзякуючы выключнаму спрыту ён хутка разбагацеў.
 Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс) 
спрыт (род. спры́ту) м.
1. (в движениях) ло́вкость ж., прово́рство ср., увёртливость ж.;
2. (в работе) ло́вкость ж., сноро́вка ж.;
3. изворо́тливость ж., оборо́тистость ж., оборо́тливость ж., проны́рливость ж.
 Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс) 
спрыт, ‑у, М спрыце, м.
1. Дасканаласць, умельства. [Хлопцы] абсядалі дзядзьку Алеся з усіх бакоў і сачылі за спрытам яго рук, уменнем не траціць дарэмна ніводнага руху. Кулакоўскі.
2. Фізічная лоўкасць, паваротлівасць; хуткасць у рухах. Салому цяпер скідвалі проста на ток, рабіць было лёгка і зручна, усе трое [Хоня, Міканор і Алёша] як бы хвалілася спрытам адзін перад адным. Мележ. Ведай — лесаруба цяжкая работа. Трэба спрыт і дужасць смольны лес валіць. Хведаровіч. [Станіслаў] паставіў чамаданы і, са спрытам юнака пераскочыўшы плот, падбег да грушы. Скрыпка. // Уменне, майстэрства (у якой‑н. галіне). Так майстар, вопытам багаты, І спрыт і веды ўсе свае У школе хлопцам і дзяўчатам Для славы іх перадае. Астрэйка. Раённыя кіраўнікі заўважылі гаспадарскі спрыт Пракопа Касянка, і райком партыі вырашыў пусціць яго на павышэнне. Сабаленка. [Язэп] заўважыў, што Іван Мацвеевіч мае вялікі спрыт у гутарцы. Бядуля. // Здатнасць, схільнасць да чаго‑н. На рыбу .. [дзядзька] меў нейкі асаблівы спрыт. С. Александровіч. [Падлоўчы] ўспамінаў .. свае маладыя кавалерскія гады, свой жывы і гарачы нораў, свой спрыт да паненак. Колас.
3. Абаротлівасць, уменне ўладжваць справы; здольнасць знаходзіць выхад з любога становішча. Там, дзе не хапае ведаў, выратоўвае спрыт напалам з нахабствам. Лобан. — Ну хто б падумаў, што столькі здагадлівасці і спрыту можа быць у школьніка, — пазіраючы на Косціка, гаварыла Наста. Пальчэўскі. Патрэбна шмат поту і спрыту, Каб цэнты на хлеб наскрабці. Панчанка.
 Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.) 
Спрыт ‘дасканаласць, умельства’, ‘фізічная лоўкасць, паваротлівасць, хуткасць у руках’ (ТСБМ, Бяльк., Сл. ПЗБ), ‘кемлівасць’ (Ласт.), спры́тны, спры́тнасць (Касп., Байк. і Некр., Гарэц., Сцяшк., Сл. ПЗБ, ТС). З польск. spryt, sprytny (Кюнэ, Poln., 99 з літ-рай), якое выступае ў польскай мове з XVIII ст. як запазычанне з франц. esprit ‘дух; задума, розум; здольнасць, талент і да т. п.’; гл. Брукнер, 510; Борысь, 571. Ужо Карскі (Белорусы, 146) сумняваўся ў этымалогіі, прапанаванай упершыню Ліндэ, схіляючыся да выказанай раней Міклашычам (266) думкі пра сувязь з прыць (гл.). Мартынаў (Лекс. Палесся, 16–17) звязвае з гоц. sprauto ‘хутка’, чаму пярэчыць Смулкова (Бел.-польск. ізал., 118–119), якая бачыць тут налажэнне значэнняў розных па паходжанні слоў — паланізмаў спрыт, спрытны і прыткі, прытны (гл.). Гл. таксама Фасмер, 3, 391–392; Булахаў, Бел. мова, 57.
 Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017) 
акрабаты́зм, -у, м.
Спрыт, дасканаласць у выкананні гімнастычных практыкаванняў.
 Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс) 
уме́льства, -а, н.
Уменне, спрыт, здольнасць рабіць што-н. з вялікім майстэрствам.
У. рук.
У. кухара.
 Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс) 
зухава́ць
‘праяўляць спрыт, ліхасць’
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
		| Цяперашні час | 
|---|
		
			|  | адз. | мн. | 
	
	
		
		
			| 1-я ас. | зуху́ю | зуху́ем | 
		
		
			| 2-я ас. | зуху́еш | зуху́еце | 
		
		
			| 3-я ас. | зуху́е | зуху́юць | 
		
| Прошлы час | 
|---|
	
		
			| м. | зухава́ў | зухава́лі | 
		
			| ж. | зухава́ла | 
		
			| н. | зухава́ла | 
	
| Загадны лад | 
|---|
	
		
			| 2-я ас. | зуху́й | зуху́йце | 
	
| Дзеепрыслоўе | 
|---|
	
		
			| цяп. час | зуху́ючы | 
		
Крыніцы:
	
		piskunou2012.
 Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс) 
сноро́вка ж. спрыт, род. спры́ту м.
 Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс) 
Сно́та ‘клопат, апекаванне’, ‘спрыт’ (Касп.). Укр. сно́та ‘цнота’, рус. дыял. маск. сно́та ‘здагадка, кемлівасць, спрыт’, смал. ‘цнота’. Гл. цнота.
 Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)