сляпа́я

назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, субстантываваны, ад’ектыўнае скланенне

адз. мн.
ж. -
Н. сляпа́я сляпы́я
Р. сляпо́й сляпы́х
Д. сляпо́й сляпы́м
В. сляпу́ю сляпы́х
Т. сляпо́й
сляпо́ю		 сляпы́мі
М. сляпо́й сляпы́х

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

сляпы́

назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, субстантываваны, ад’ектыўнае скланенне

адз. мн.
м. -
Н. сляпы́ сляпы́я
Р. сляпо́га сляпы́х
Д. сляпо́му сляпы́м
В. сляпо́га сляпы́х
Т. сляпы́м сляпы́мі
М. сляпы́м сляпы́х

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

сляпы́

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. сляпы́ сляпа́я сляпо́е сляпы́я
Р. сляпо́га сляпо́й
сляпо́е		 сляпо́га сляпы́х
Д. сляпо́му сляпо́й сляпо́му сляпы́м
В. сляпы́ (неадуш.)
сляпо́га (адуш.)		 сляпу́ю сляпо́е сляпы́я (неадуш.)
сляпы́х (адуш.)
Т. сляпы́м сляпо́й
сляпо́ю		 сляпы́м сляпы́мі
М. сляпы́м сляпо́й сляпы́м сляпы́х

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

тыфлапедаго́гіка, -і, ДМ -гіцы, ж.

Методыка навучання сляпых.

|| прым. тыфлапедагагі́чны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

цудатво́рац, ‑рца, м.

1. Той, хто творыць, робіць цуды (у 1 знач.). А ў кутку абразы цудатворцаў, Даўн[о] ад дыму сляпых. Танк.

2. Той, хто творыць, робіць што‑н. дзівоснае, надзвычайнае.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бесталко́ўшчына, ‑ы, ж.

Адсутнасць толку, парадку ў чым‑н.; дрэнная арганізацыя якой‑н. справы; бесталковіца. Што б ён [Гаварушка] хаця сказаў? Сказаў бы: сабатаж там, дзе пануе бесталкоўшчына, дзе скавана ініцыятыва мае, дзе людзі ператвораны ў сляпых выканаўцаў. Лобан.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ска́зка, ‑і, ДМ ‑зцы; Р мн. ‑зак; ж.

Гіст. Спіс, рэестр. Малым быўшы, сляпых вадзіў: А падросшы і сам брадзіў; Не прыпісаны да сказкі, І так жыву з божай ласкі. Багушэвіч.

•••

Рэвізская сказка (гіст.) — спіс асоб, якія падлягалі абкладанню падушным падаткам (складаўся пры рэвізіі).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шматгало́ссе, ‑я, н.

1. Адначасовае гучанне, спалучэнне ў вакальным ці інструментальным творы некалькіх галасоў; поліфанія. Купалу найбольш вабіла жывая традыцыя народнай паэтыкі з яе фальклорна-рамантычнай ідэалізацыяй, прыцягвалі шматгалоссе, музыка, мелодыка, асацыятыўна-вобразны лад песні, легенды, паэтычнага падання. Навуменка.

2. Разм. Бязладны шум, які ствараецца многімі галасамі, гукамі, што гучаць адначасова. Сярод кірмашовага шматгалосся чуліся песні сляпых жабракоў. Хомчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сляпы́, -а́я, -о́е.

1. Які не бачыць, пазбаўлены зроку; са слабым зрокам.

Сляпое дзіця.

Падручнікі для сляпых (наз.).

2. перан. Які дзейнічае, не ўсведамляючы і не абдумваючы сваіх учынкаў.

С. ад злосці.

Слепа (прысл.) паверыць першаму сустрэчнаму.

Сляпое перайманне.

3. Невыразны, неразборлівы (пра шрыфт, тэкст і пад.).

С. адбітак на паперы.

4. Праз які дрэнна або нічога не бачна.

Сляпыя шыбы ў вокнах.

Сляпая хата (з малымі вокнамі).

5. Які адбываецца без удзелу зроку, без бачных арыенціраў (спец.).

С. метад друкавання (не гледзячы на клавішы). С. палёт на самалёце.

○

Сляпая кішка — пачатковая частка тоўстай кішкі, якая мае чэрвепадобны адростак.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

су́ка, ‑і, ДМ суцы, ж.

1. Самка хатняга сабакі, а таксама іншых жывёлін сямейства сабачых. Валачашчая сука прыбілася сюды [у хату] і паспела ўжо тут ашчаніцца. Вялікая, худая .. яна ляжала на падлозе, і шасцёра сляпых шчанят смакталі яе. Чорны.

2. Разм. груб. Ужываецца як лаянкавае слова (звычайна ў адносінах да жанчыны). Да .. [Любкі] даносіўся ўсё яго [Анісіма] голас: Іш, сука паганая! Лынькоў. Зірнуўшы ў твар .. [Сузону], Пілацеіха падалася назад, ускрыкнула, як назваў яе сукай, і, уцякаючы ў пакоі, істэрычным голасам пачала крычаць. Галавач. // Наогул пра подлага чалавека. [Анкудовіч:] — Сука ты, Сцяпан. Самі паліцэйскія сказалі, што падказаў ты. Навуменка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)