свая́цтва
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, ніякі род, 1 скланенне
|
адз. |
| Н. |
свая́цтва |
| Р. |
свая́цтва |
| Д. |
свая́цтву |
| В. |
свая́цтва |
| Т. |
свая́цтвам |
| М. |
свая́цтве |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
свая́цтва, -а, н.
1. Сувязь паміж людзьмі, заснаваная на паходжанні ад агульнага продка, а таксама на шлюбных сямейных адносінах.
Дальняе с.
С. па бацькавай лініі.
2. зб. Родныя, сваякі; радня.
На вяселле з’ехалася ўсё с.
3. перан. Падабенства, блізкасць па змесце, уласцівасцях, прыкметах.
С. з традыцыямі беларускіх класікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
свая́цтва ср.
1. родство́;
далёкае с. — да́льнее родство́;
2. (по браку) свойство́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
свая́цтва, ‑а, н.
1. Адносіны паміж людзьмі, якія маюць агульных продкаў. [Абрамовіч:] — Дзякуючы сваяцтву па матчынай лініі з паэтам Багушэвічам і чытанню «Нашай нівы» я, хоць і даволі прыблізна, але арыентаваўся ў літаратуры. «Полымя». — Ды я ж сын Паўлы Мажэйкі, з Узлесся. Мы ўжо былі ў вас некалі, — не ведаючы добра ні цёткі Маланні, ні абстаноўкі ў вёсцы, Мажэйка рабіў упор на сваяцтва. Шахавец. // Блізкасць, якая існуе ў раслін, жывёлін аднаго віду. Аказваецца, многія расліны яловага лесу знаходзяцца ў блізкім сваяцтве з флорай цёплых і гарачых краін. Гавеман. // перан. Падабенства, блізкасць па зместу, уласцівасцях, прыкметах. К. Чорны сам вельмі падкрэсліваў сваё кроўнае сваяцтва з традыцыямі беларускіх класікаў [Ф. Багушэвіча, Я. Купалы, Я. Коласа]. Кучар. Па сутнасці, нейкую новую з’яву мастацкай дакументалістыкі, якая знаходзіцца ў блізкім сваяцтве з кароткім апавяданнем, нагадвае кніга тонкіх псіхалагічных нататак Я. Брыля «Жменя сонечных промняў». «ЛіМ».
2. Роднасць не па крыві, а па шлюбу (адносіны паміж роднымі тых, хто жаніўся). Пра вяселле.. і пра хуткае сваяцтва ніводзін з іх нават і не намякнуў. Кулакоўскі.
3. зб. Родныя, сваякі; радня. Мо таму, што на здымку я быў у капелюшы, у гарнітуры пад гальштукам, яго прымайстравалі на самым відавоку, бо ён аздабляў здымкі мачышынага сваяцтва, якое было знята ў сялянскай вопратцы. Сабаленка. Не даварыўшы, панюхаў і, памянуўшы хрыста з усім сваяцтвам, [Васька] выліў цудоўную страву з усімі прысмакамі пад лазовы куст. Лынькоў.
•••
Ступень сваяцтва гл. ступень.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
свойство́ свая́цтва, -ва ср.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
радні́цца, радню́ся, ро́днішся, ро́дніцца; незак.
1. Уступаць у адносіны роднасці, сваяцтва з кім-н.
Р. з суседзямі.
2. Збліжацца, мець падабенства.
|| зак. парадні́цца, -радню́ся, -ро́днішся, -ро́дніцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
свая́цкі, -ая, -ае.
1. Заснаваны на сваяцтве, які мае адносіны да сваяцтва.
Сваяцкія адносіны.
2. Блізкі па агульнасці паходжання.
3. Уласцівы сваякам, блізкім людзям; сардэчны, цёплы.
С. прыём гасцей.
|| наз. свая́цкасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дзетдо́мавец, ‑домаўца, м.
Разм. Выхаванец дзетдома. Дзетдомаўцы ўмеюць быць тактоўнымі, асабліва ў пытаннях, што тычацца паходжання і сваяцтва іх таварышаў. Васілёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сватаўство́, ‑а, н.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. сватаць і сватацца.
2. Сваяцтва сватоў (у 2 знач.). Яны з ім у сватаўстве.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сваяўство́, -а́, н. (разм.).
1. Адносіны паміж людзьмі, якія маюць агульных продкаў, а таксама паміж сваякамі тых, хто пажаніўся.
Быць у сваяўстве з кім-н. С. зрабілася відам роднасці, сваяцтва.
2. перан. Падабенства, блізкасць па змесце, прыкметах, уласцівасцях.
Першыя вершы былі ў непасрэдным сваяўстве з Багдановічам.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)