саступа́ць

дзеяслоў, пераходны/непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. саступа́ю саступа́ем
2-я ас. саступа́еш саступа́еце
3-я ас. саступа́е саступа́юць
Прошлы час
м. саступа́ў саступа́лі
ж. саступа́ла
н. саступа́ла
Загадны лад
2-я ас. саступа́й саступа́йце
Дзеепрыслоўе
цяп. час саступа́ючы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

саступа́ць несов.

1. (с места) сходи́ть;

2. (о цене) уступа́ть, сбавля́ть;

3. прост. уступа́ть;

1-3 см. саступі́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

саступа́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да саступіць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

саступі́ць, -ступлю́, -сту́піш, -сту́піць; -сту́плены; зак.

1. Пакінуўшы якое-н. месца, перайсці на іншае.

С. на тратуар.

С. з ганка (спусціцца).

2. што і чаго. Добраахвотна адмовіцца ад каго-, чаго-н., перадаўшы каму-н. іншаму (разм.).

С. сваю чаргу.

С. месца ў аўтобусе (вызваліць для іншага). Не саступім ворагу зямлі роднай (не здадзім).

3. Перастаць супраціўляцца, пярэчыць; пайсці на ўступкі (разм.).

Ён жа малы, трэба яму с.

4. Аказацца горшым у якіх-н. адносінах пры параўнанні з кім-, чым-н.

У ведах па геаграфіі ён не саступіць нікому.

5. што. Пры продажы аддаць танней вызначанай цаны.

Каб саступіла трохі, то можна купіць і больш яблыкаў.

|| незак. саступа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

зае́сціся, -е́мся, -ясі́ся, -е́сца; -ядзі́мся, -ясце́ся, -яду́цца; -е́ўся, -е́лася; -е́шся; зак., з кім і без дап. (разм.).

Счапіцца ў злоснай сварцы або быць у непрымірымых адносінах з кім-н.

З. з суседам.

Ён так заеўся, што ні ў чым не хоча саступаць.

|| незак. заяда́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Нараві́ць ’імкнуцца, намагацца, старацца’ (мін., Жыв. сл.; слонім., Нар. словатв.), ’дагаджаць, гадзіць’ (Нас., Федар., Сцяшк.), ’уступаць, саступаць’ (навагр., З нар. сл.; Юрч.), ’чакаць’: цѣлый часъ норовивъ цебе (Нас.). Гл. нораў.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

сторони́ться несов.

1. (отходить в сторону) саступа́ць у бок, адыхо́дзіцца (адыхо́дзіць) у бок, саступа́ць з даро́гі; адступа́цца (адступа́ць) у бок;

2. перен. (избегать) пазбяга́ць, уніка́ць; цура́цца, трыма́цца ўбаку́.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

упярэ́мешку, прысл.

У беспарадку, перамешана. Едзем мы са Стоўбцаў. Спачатку паказваецца возера, але млына не відаць, мабыць, яго ўжо няма тут. Пасля пацягнуўся малады хвойнік упярэмешку з рэдкімі старымі дрэвамі. С. Александровіч. Паступова багатая расліннасць збожжа пачынае саступаць месца мізарнейшай, пракідаюцца пескавыя глебы ўпярэмешку з вільготнымі паплавамі. Мурашка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

уступа́ть несов.

1. (кого, что, кому, чему) уступа́ць;

2. (поддаваться) паддава́цца (каму, чаму);

3. (кому, чему в чём) уступа́ць; саступа́ць; пераступа́ць;

никому́ не уступа́ть в зна́ниях ніко́му не ўступа́ць у ве́дах;

4. (продавать) разг. прадава́ць; (отдавать дешевле) уступа́ць, саступа́ць, пераступа́ць; см. уступи́ть;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

уходи́ть​I несов.

1. (идти) ісці́; (выходить) выхо́дзіць; (отходить) адыхо́дзіць; (отдаляться) адыхо́дзіцца; (заходить) захо́дзіць; (направляться) накіро́ўвацца, падава́цца; (исчезать) зніка́ць; (покидать) пакіда́ць; (переставать заниматься чем-л., делать что-л., быть кем, чем и т. п.) перастава́ць быць (займа́цца, рабі́ць што-небудзь и т. п.);

2. (убегать, скрываться, спасаться) уцяка́ць; (избегать) пазбяга́ць, уніка́ць; (уклоняться) ухіля́цца; (избавляться) пазбаўля́цца; (отделываться) адчэ́плівацца, адкара́сквацца;

3. (не препятствовать, сторониться) сыхо́дзіць, саступа́ць;

4. (расходоваться) ісці́, выхо́дзіць; (тратиться) быць вы́даткаваным, быць стра́чаным; (пропадать) прапада́ць; (вытекать — о жидкостях) разг. выцяка́ць; (при кипении) бе́гчы;

5. (углубляться) паглыбля́цца;

6. (проходить — о времени) прахо́дзіць, міна́ць;

7. (о часах) спяша́цца; см. уйти́;

8. (простираться, тянуться) ісці́, цягну́цца;

доро́га уходи́ла вдаль даро́га ішла́ ў далечыню́, даро́га цягну́лася далёка.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)