рэ́ўнасць, -і, ж.

Пакутлівае сумненне ў чыёй-н. вернасці, каханні.

Пачуццё рэўнасці.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

рэ́ўнасць

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 3 скланенне

адз.
Н. рэ́ўнасць
Р. рэ́ўнасці
Д. рэ́ўнасці
В. рэ́ўнасць
Т. рэ́ўнасцю
М. рэ́ўнасці

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

рэ́ўнасць ж. ре́вность

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

рэ́ўнасць, ‑і, ж.

Пачуццё пакутлівага сумнення ў чыёй‑н. вернасці, падазрэнне ў каханні да каго‑н. другога. Так, была маладосць, вясёлая, шчаслівая, была радасць першага і адзінага кахання, боль разлукі, расчараванне, рэўнасць, пакуты. Шамякін. Увага Веры да няшчаснага Падацюка абудзіла ў Кузьмы самае неспакойнае пачуццё — рэўнасць. Дуброўскі. Аксіння не выцерпела і сказала .. [Азаркевічу] ўсю праўду пра хлопца, што ён ёй не падабаецца, але яна, каб выклікаць у Азаркевіча рэўнасць, з ім гуляла. Гурскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Рэ́ўнасць ’пачуццё сумнення ў чыёй-небудзь вернасці’ (ТСБМ), рэ́ўносць ’рэўнасць, зайздрасць, цяга’ (ТС). Укр. ревнощі, ревність, рус. ревность, серб. і харв. ре́вно̑ст ’старанне’, балг. ревност ’рэўнасць’. Прасл. *rьvьnostь вытворнае ад *rьvьnь (БЕР, 6, 200). Гл. раўнівы.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

раўні́вы, -ая, -ае.

1. Схільны да рэўнасці, ахоплены рэўнасцю; які выражае рэўнасць.

Раўнівая жонка.

Р. погляд.

2. Выкліканы рэўнасцю, недавер’ем.

Раўнівае падазрэнне.

|| наз. раўні́васць, -і, ж. (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Раўно́шчы ’рэўнасць’ (Сцяшк. Сл.). Абстрактны назоўнік на ‑ошчы, якім прыпісваецца ўкраінскае паходжанне, параўн. любошчы, радашча (гл.). Да рэўнасць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

узраўнава́ць

‘выказаць рэўнасць (узраўнаваць каго-небудзь і без прамога дапаўнення)’

дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. узраўну́ю узраўну́ем
2-я ас. узраўну́еш узраўну́еце
3-я ас. узраўну́е узраўну́юць
Прошлы час
м. узраўнава́ў узраўнава́лі
ж. узраўнава́ла
н. узраўнава́ла
Загадны лад
2-я ас. узраўну́й узраўну́йце
Дзеепрыслоўе
прош. час узраўнава́ўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

узбудзі́ць, -уджу́, -у́дзіш, -у́дзіць; -у́джаны; зак.

1. гл. будзіць.

2. каго-што. Прывесці ва ўзбуджальны стан.

У. хворага.

У. нервы.

3. што. Выклікаць, абудзіць у кім-н. якія-н. пачуцці, думкі, стан.

У. рэўнасць.

У. апетыт.

У. цікаўнасць.

4. што. Паставіць, вынесці на абмеркаванне, вырашэнне.

У. крымінальную справу.

У. пытанне.

|| незак. узбуджа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. узбуджэ́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

настрэ́чу, прысл. і прыназ.

Абл. Насустрач. Ішоў к табе праз далі і гады, праз рэўнасць, недавер спяшаў настрэчу. Рудкоўскі. Ідуць рыбакі, пахаваўшы Прахора, Настрэчу буры, Буры, якая ўжо Абняла паўкраіны. Танк.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)