Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Ру́дня
назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
| Н. |
Ру́дня |
| Р. |
Ру́дні |
| Д. |
Ру́дні |
| В. |
Ру́дню |
| Т. |
Ру́дняй
Ру́дняю |
| М. |
Ру́дні |
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
ру́дня
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
ру́дня |
ру́дні |
| Р. |
ру́дні |
ру́дняў |
| Д. |
ру́дні |
ру́дням |
| В. |
ру́дню |
ру́дні |
| Т. |
ру́дняй
ру́дняю |
ру́днямі |
| М. |
ру́дні |
ру́днях |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
ру́дня, ‑і, ж.
Уст. Прамысловае прадпрыемства, дзе здабывалі або плавілі руду.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ру́дня ’прамысловае прадпрыемства, дзе здабывалі або плавілі руду’ (ТСБМ, Нас.), ’месца выплаўкі жалеза’ (ТС), рудня́, ру́дніца ’тс’ (Ласт.), руднікі́ ’жыхары вёскі Рудня’ (ТС). Ад руда (гл.) як судня ’месца, дзе быў суд’, пчольня, кветня ’кветнік’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ру́дня-Гу́лева
назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, ніякі род, 1 скланенне
|
адз. |
| Н. |
Ру́дня-Гу́лева |
| Р. |
Ру́дня-Гу́лева |
| Д. |
Ру́дня-Гу́леву |
| В. |
Ру́дня-Гу́лева |
| Т. |
Ру́дня-Гу́левам |
| М. |
Ру́дня-Гу́леве |
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
Ру́дня-Шля́гіна
назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, ніякі род, 1 скланенне
|
адз. |
| Н. |
Ру́дня-Шля́гіна |
| Р. |
Ру́дня-Шля́гіна |
| Д. |
Ру́дня-Шля́гіну |
| В. |
Ру́дня-Шля́гіна |
| Т. |
Ру́дня-Шля́гінам |
| М. |
Ру́дня-Шля́гіне |
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
Ру́дня-Альхо́ўка
назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
| Н. |
Ру́дня-Альхо́ўка |
| Р. |
Ру́дні-Альхо́ўкі |
| Д. |
Ру́дні-Альхо́ўцы |
| В. |
Ру́дню-Альхо́ўку |
| Т. |
Ру́дняй-Альхо́ўкай
Ру́дняю-Альхо́ўкаю |
| М. |
Ру́дні-Альхо́ўцы |
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
таблі́чка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.
1. Памянш. да табліца.
2. Дошчачка, пласцінка з надпісам, які ўказвае, абазначае што‑н. Усё меншае і меншае слуп з таблічкай «Рудня», а потым зусім знікае за павароткаю ракі. Куляшоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Гама́рня, ’медны завод’ (Нас.), ’рудня, медзеплавільная майстэрня, плавільны завод’ (Яшкін). Укр. гама́рня ’металаплавільны завод’. Як можна меркаваць, гэта запазычанне З польск. hamernia ’тс’ (а гэта да ням. Hammer ’молат’); параўн. ст.-бел. XVI ст. гамеръ ’кузня’ < польск. hamer < ням. (Булыка, Запазыч., 78). Рудніцкі (553–554) бачыць крыніцу запазычання прама ў ням. Hammerwerkstatt (без польскага пасрэдніцтва). Такая версія гісторыі адпаведных слоў вельмі няпэўная. Параўн. форму гамэ́рня (гл.) з другасным значэннем, якая, як здаецца, пацвярджае магчымасць польскага пасрэдніцтва.
Гама́рня 2 ’шумная гутарка’ (Шат.), ’шум, садом’ (Касп.), ’гамарня, шумнае месца’ (Бяльк.), ’шумнае месца; будынак музычнай установы; школа’ (Яшкін). Укр. гама́рня ’крык, шум’ (гл. Рудніцкі, 553). Па паходжанню ідэнтычнае з гама́рня 1 ’плавільны завод і да т. п.’ (гл.). Перанос значэння ’плавільны завод, майстэрня і да т. п.’ — ’шумнае месца’, ’шум, гутарка і г. д.’ не патрабуе дакладная паяснення. Параўн. гамэ́рня.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)