ро́лікі мн., спорт., разг. ро́лики
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ро́лік
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
ро́лік |
ро́лікі |
| Р. |
ро́ліка |
ро́лікаў |
| Д. |
ро́ліку |
ро́лікам |
| В. |
ро́лік |
ро́лікі |
| Т. |
ро́лікам |
ро́лікамі |
| М. |
ро́ліку |
ро́ліках |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
ро́лики спорт. ро́лікі, -каў ед. нет;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ролікападшы́пнік, ‑а, м.
Падшыпнік, у якім паміж паверхняй дэталі, што круціцца, і паверхняй апоры размешчаны ролікі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
накіро́ўваючы,
1. ‑ая, ‑ае. Дзеепрым. незал. цяпер. ад накіроўваць.
2. ‑ая, ‑ае; у знач. прым. Які прымушае што‑н. рухацца ў пэўным кірунку. Накіроўваючыя ролікі.
3. Дзеепрысл. незак. ад накіроўваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
накірава́льны, ‑ая, ‑ае.
1. Спец. Які прымушае што‑н. рухацца ў пэўным кірунку. Накіравальныя ролікі.
2. у знач. наз. накірава́льная, ‑ай, ж. Спец. Лінія, якая вызначае кірунак, у якім рухаецца прамая, што ўтварае канічную або цыліндрычную паверхню.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ро́лік, ‑а, м.
1. Памянш. да рол.
2. Невялікае металічнае кольца (на ножках мэблі, раяля для зручнасці перасоўвання). На падлозе стаяла каляска на чатырох роліках. Асіпенка.
3. Фарфоравы ізалятар для замацавання электрычных правадоў на сцяне, столі і пад.
4. толькі мн. (ро́лікі, ‑аў). Канькі на калёсках.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разарва́цца, ‑рвуся, ‑рвешся, ‑рвецца; ‑рвёмся, ‑рвяцеся; зак.
1. Раздзяліцца на часткі ад рыўка, рэзкага руху. Цыгарка ў .. [Машы] разарвалася, і махорка высыпалася на зямлю. Шамякін. І вось металічны канат, які павінен абавязкова разарвацца, калі па ім пройдуць ролікі нагружанай скрыні, узнят на мачту. Даніленка. // Дарвацца ў адным або некалькіх месцах. Кашуля разарвалася.
2. Узарваўшыся, распасціся на часткі. Недзе зусім блізка разарваўся снарад. Шамякін. Проста перад танкам разарвалася граната, не даляцеўшы да яго. Чорны. Ён жа думаў пра смерць, Пра сваю, калі раптам снарадам Разарвецца зямля пад нагамі І вочы агнём апячэ. Бураўкін.
3. Стаць несуцэльным, разамкнутым, з разрывам. Вярсты праз дзве лес з аднаго боку дарогі зноў разарваўся вясёлаю палянкаю. Колас. Кабрыялет спускаўся да рачулкі па спадзістым адхоне. Лазняк па берагах разарваўся, паказаўшы драўляны масток. Караткевіч. Калона пахіснулася і разарвалася. Жычка.
4. перан. Спыніцца, парушыцца. Сувязі разарваліся.
5. перан. Пра неабходнасць выканаць адразу мноства спраў, пабываць адразу ў многіх месцах. Старая ледзь не разарвецца: і бульбу свінням у карыце сячэ, і бліны скідае, і мые цадзілку. Васілевіч. Магдалена не магла разарвацца. Ёй усюды трэба было паспець. Чорны.
•••
Хоць разарвіся — ужываецца пры ўказанні на незвычайна вялікую занятасць, неабходнасць быць адразу ў некалькіх месцах.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)