ра́нец
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
ра́нец |
ра́нцы |
| Р. |
ра́нца |
ра́нцаў |
| Д. |
ра́нцу |
ра́нцам |
| В. |
ра́нец |
ра́нцы |
| Т. |
ра́нцам |
ра́нцамі |
| М. |
ра́нцы |
ра́нцах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
ра́нец, -нца, мн. -нцы, -нцаў, м.
Паходная вайсковая або вучнёўская сумка, якую носяць на лямках за спінай.
|| прым. ра́нцавы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ра́нец, ‑нца, м.
Паходная вайсковая або вучнёўская сумка, якую носяць на лямках за спіной. [Сцёпа] наўмысна доўга тупаў ля парога каванымі абцасамі, быццам абіваючы снег. Потым з размаху кідаў праз увесь клас на сваю парту ранец з кніжкамі. Курто. [Адась Гушка] дастае з ранца пачак газет і раскідае па акопе. Чорны.
[Ням. Ranzen.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
распатрашы́ць, -рашу́, -ро́шыш, -ро́шыць; -ро́шаны; зак., каго-што.
1. Выняць вантробы.
Р. рыбу.
2. Выняць тое, што знаходзіцца ўнутры (разм.).
Р. ранец.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Тарні́стар ’каністра’ (шчуч., Сл. ПЗБ). Праз польск. tornister ’ранец’ з ням. Torníster ’вайсковы ранец’; крыніца ў візант.-грэч. τάγιστρον ’торба для фуражу’ або лац. canistrum ’торба, кошык’. Шляхі запазычання і пасрэдніцтва (чэшскае, венгерскае) застаюцца няяснымі (Махэк₂, 635; Голуб-Ліер, 485; Басай-Сяткоўскі, Słownik, 388). Гл. таксама каністра, кайстра, тайстра.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
су́мка ж.
1. (дорожная, хозяйственная, дамская, военная и пр.) су́мка, -кі ж.; (сума) то́рба, -бы ж.; (котомка) ка́йстра, -ры ж.; (ранец) ра́нец, -нца м.;
2. анат., зоол., бот. су́мка, -кі ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
падлёдны, ‑ая, ‑ае.
Які знаходзіцца пад лёдам. Падлёдная вада. // Які адбываецца, робіцца пад лёдам. Падлёдная лоўля рыбы. □ Ты ведаеш, які гэта цудоўны занятак — падлёдны лоў! — угаварваў мяне Сапуноў, складваючы ў ранец шнуры, кручкі, траўнікі, акунёвыя блёсны. Шашкоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
распатрашы́ць, ‑рашу, ‑рошыш, ‑рошыць; зак., каго-што.
Выняць вантробы. Распатрашыць рыбу. // Разм. Выняць тое, што знаходзіцца ўнутры чаго‑н. І толькі гэта Мішка распатрашыў пачку пячэння, як на паляне падняўся такі гвалт, такія крыкі, што Мішка аж прыгнуўся. Лынькоў. Я распатрашыў ранец, а пісьмы пакруціў у руках і так і гэтак. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)