разве́даць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак.
1. што, аб кім-чым. Даведацца, дазнацца (разм.).
Р. планы.
2. што. Правесці, зрабіць разведку (у 1 і 2 знач.) чаго-н.
Р. размяшчэнне праціўніка.
Р. запасы нафты.
|| незак. разве́дваць, -аю, -аеш, -ае; наз. разве́дванне, -я, н.; прым. разве́двальны, -ая, -ае (паводле 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
разве́даць
дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
разве́даю |
разве́даем |
| 2-я ас. |
разве́даеш |
разве́даеце |
| 3-я ас. |
разве́дае |
разве́даюць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
разве́даў |
разве́далі |
| ж. |
разве́дала |
| н. |
разве́дала |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
разве́дай |
разве́дайце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
разве́даўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
разве́даць сов.
1. (узнать) разве́дать, разузна́ть;
р., як яны́ жыву́ць — разве́дать (разузна́ть), как они́ живу́т;
2. (произвести разведку) разве́дать;
р. размяшчэ́нне сіл праці́ўніка — разве́дать расположе́ние сил проти́вника;
р. уча́стак на на́фту — разве́дать уча́сток на нефть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
разве́даць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
1. а таксама пра каго-што, аб кім-чым і з дадан. сказам. Распытваючы, назіраючы, дазнацца пра што‑н. — Я адзін пайду, — ціхім голасам сказаў Грышка, — я як бачыш аб усім разведаю... Чарот. Гаспадару кватэры даручылі разведаць, калі будзе аперацыя. Чорны. // Здабыць звесткі аб праціўніку і занятай ім мясцовасці. Чарговым заданнем, якое даў Далідовічу камандзір атрада, было разведаць гарнізон у вёсцы Гаць. Шахавец. Між тым праціўнік дакладна разведаў абаронныя лініі падраздзяленняў і ўвёў у бой мінамёты. Кулакоўскі.
2. Зрабіць абследаванне чаго‑н. са спецыяльнай мэтай. Разведаць дарогу. □ [Вадзім:] — Слухай, Мікола, паехалі сёння ноччу рыбу паловім. Я вазьму маторку, заеду да цябе. Я тут разведаў добрыя мясціны. Гаўрылкін. // Знайсці, адшукаць (залежы, радовішча чаго‑н.) у выніку спецыяльнага даследавання. Разведаць запасы калійнай солі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Разве́даць ’дазнацца пра што-небудзь’, ’зрабіць абследаванне чаго-небудзь’ (ТСБМ), ’даведацца’ (лід., Сл. ПЗБ), разве́даны ’выяўлены, знойдзены, распазнаны’ (Сцяшк. Сл.), разве́дка ’здабыванне звестак, абследаванне’ (ТСБМ), ’першы вылет пчол пасля зімы’ (Сцяшк.). Ад раз- і ве́даць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
папярэ́дне, прысл.
Перад чым-н., раней за што-н.
Трэба ўсё п. разведаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
поразве́дать сов., разг. разве́даць, вы́ведаць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
поразузна́ть сов., разг. разве́даць, даве́дацца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
разузна́ть сов., разг. разве́даць, даве́дацца, дазна́цца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
разве́дать сов., в разн. знач. разве́даць, вы́ведаць;
разве́дать о чьи́х-л. наме́рениях разве́даць пра чые́-не́будзь наме́ры;
разве́дать но́вые месторожде́ния поле́зных ископа́емых разве́даць но́выя радо́вішчы кары́сных вы́капняў.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)