рагата́ць, -гачу́, -го́чаш, -го́ча; -гачы́; незак.
Гучна смяяцца.
Р. да ўпаду.
Р. да слёз.
|| наз. рагата́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
рагата́ць
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
рагачу́ |
раго́чам |
| 2-я ас. |
раго́чаш |
раго́чаце |
| 3-я ас. |
раго́ча |
раго́чуць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
рагата́ў |
рагата́лі |
| ж. |
рагата́ла |
| н. |
рагата́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
рагачы́ |
рагачы́це |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
раго́чучы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
рагата́ць несов.
1. хохота́ть, гро́мко смея́ться;
2. обл. (о лошади) ржать
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
рагата́ць, ‑гачу, ‑гочаш, ‑гоча; заг. рагачы; незак.
1. Гучна, нястрымана смяяцца. — Га-га-га! — не ў сілах стрымацца ад смеху, рагатаў на ўвесь голас Ціт Сямёнавіч Дрозд. Краўчанка. Тата казытаўся вусамі і рагатаў, падкідаючы Даніна на руках... Брыль.
2. Абл. Іржаць (пра коней). А ў хляве рагоча конік, мой пястун! Гурло.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Рагата́ць ’гучна смяяцца’ (ТСБМ, Гарэц., Сцяшк.; калінк., шчуч., астрав., Сл. ПЗБ), ’гагатаць’ (пра гусей) (рас., Сл. ПЗБ), ’іржаць’ (пра каня) (Нар. лекс.; ДАБМ, камент.), рагаце́ць ’смяяцца’ (Сцяшк. Сл.; Сл. ПЗБ), рогота́ты ’голасна смяяцца’ (Булг.), рогота́ць ’тс’ (ТС); рус. дыял. регота́ть ’гучна смяяцца’, укр. регота́ти, реготіті ’гучна смяяцца’, польск. rzegotać, rzechotać ’квакаць’, чэш. řehotati ’іржаць, хіхікаць’, славац. rehotať sa ’іржаць’, в.-луж. rjehotać ’іржаць, моцна смяяцца’, н.-луж. rjagotaś ’квакаць, трашчаць, іржаць’, славен. réga ’кваканне’, regetáti, rogítati ’квакаць’, серб. ре̏га, харв. rȅga ’гырканне сабакі’. Прасл. *reg(ot/ъt)‑ati. Далей звязана з бел. ры́гаць (гл.), чэш. říhati ’адрываць’. Гукаперайманне (Шустар-Шэўц, 2, 1219, 1225; Бязлай, 3, 145), ёсць спробы выявіць роднасць з рагаза́ ’сварка’, лат. rēdzêt ’злавацца’ (Фасмер, 3, 457). Гл. таксама рахтаць ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
разрагата́цца, -гачу́ся, -го́чашся, -го́чацца; -гачы́ся; зак. (разм.).
Пачаць моцна і доўга рагатаць, смяяцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
хохота́ть несов. рагата́ць;
хохота́ть до слёз рагата́ць да слёз;
хохота́ть во всё го́рло рагата́ць на ўсё го́рла;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
регота́ть несов., прост. рагата́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
рагату́н, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м. (разм.).
Той, хто любіць смяяцца, рагатаць.
|| ж. рагату́ха, -і, ДМ -ту́се, мн. -і, -ту́х; ласк. рагату́шка, -і, ДМ -шцы, мн. -і, -шак.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ска́ліць, -лю, -ліш, -ліць; незак.
Раскрываючы губы, агаляць, паказваць зубы.
◊
Скаліць зубы — смяяцца, рагатаць (разм., неадабр.).
|| зак. аска́ліць, -лю, -ліш, -ліць; -лены (да 1 знач.) і вы́скаліць, -лю, -ліш, -ліць, -лены.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)