ра́бін, а, мн. -ы, -аў, м.
Служыцель культу ў яўрэйскай рэлігійнай абшчыне.
|| прым. ра́бінскі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ра́бін, ‑а, м.
Служыцель культу, духоўны кіраўнік веруючых у яўрэйскай рэлігійнай абшчыне.
[Ад стараж.-яўр. rabbi — настаўнік мой.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ра́бін 1 ’служыцель культу, духоўны кіраўнік веруючых у яўрэйскай рэлігійнай абшчыне’ (ТСБМ, Гарэц.), рабе́й ’тс’ (Сержп.), рабэй ’тс’ (Нас.) ст.-бел. рабей, рабинъ, раббинъ, равви, рави, рус. равви́н, укр. ра́бин, польск. rabin, чэш. rabín, літ. rãbinas. Упершыню зафіксавана ў помніках старабеларускай пісьменнасці ў форме рабинъ (раббинъ) у 1506 годзе. Са ст.-яўр. rabbî ’мой настаўнік’. Як мяркуе Фасмер, тут, магчыма, сінгулятыўнае слав. ‑inъ (Фасмер, 3, 428).
Ра́бін 2 ’рабы чалавек’ (міёр., З нар. сл.). Ад рабы (гл.) з іранічнай адсылкай да папярэдняга слова.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Рэ́бе ’спадар (пры звароце да яўрэя) (Нас.). З ідыш reb ’спадар (зварот) < ст.-яўр. rabbī ’настаўнік (зварот)’. Магчыма, форма рэбе ўтварылася пад уплывам клічнага склону (параўн. пан — пане). Гл. яшчэ рабін 1.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
рубі́н, ‑у, м.
Каштоўны камень чырвонага колеру. Дзе шуміць пад ветрамі Урал на вяршынях кастрамі рабін, нібы долю сваю, каля скал рудакопы шукалі рубін. Вялюгін. Толькі рубін блішчыць на пярсцёнку ранейшым бляскам. Бядуля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нядо́ўгі, ‑ая, ‑ае.
1. Які цягнецца кароткі час; кароткачасовы. Пасля нядоўгай .. артылерыйскай падрыхтоўкі падраздзяленне чырвонаармейцаў пайшло ў атаку. Колас.
2. Даволі кароткі. Уздоўж паўднёвага вала, пад навіссю рабін, якія густа пунсавелі гронкамі ягад, нядоўгім радком стаялі клеткі. Ракітны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
узме́жжа, ‑а, н.
Неўзараная зямля паміж палеткамі. Іду па ўзмежжы, калоссе шуміць. Машара. А ў сад зайдзі ўзмежжам да рабін — Гараць, ірдзеюць на марозе. Пысін. / у перан. ужыв. І дух слабеў на цёмным узмежжы, — Але жыццё перамагло. Жылка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скры́ўлены, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад скрывіць.
2. у знач. прым. Не прамы, выгнуты. Сям’я рабін да скрыўленага плота Ціснецца. Бядуля. Гэткі ж спакойны .. [Вакула] быў і тады, калі пачаў дапякаць Валодзьку за скрыўленую падлогу. Радкевіч. // Перакошаны. Скрыўлены твар.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)