пістале́т, -а, М -ле́це, мн. -ы, -аў, м.

Агнястрэльная зброя з кароткім ствалом для стральбы на кароткую адлегласць.

|| прым. пістале́тны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пістале́т

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. пістале́т пістале́ты
Р. пістале́та пістале́таў
Д. пістале́ту пістале́там
В. пістале́т пістале́ты
Т. пістале́там пістале́тамі
М. пістале́це пістале́тах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

пістале́т м. пистоле́т;

◊ трыма́ць хвост пістале́там — держа́ть хвост пистоле́том

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пістале́т, ‑а, М ‑леце, м.

Агнястрэльная зброя з кароткім ствалом для стральбы на кароткую адлегласць. З сабою .. [мужчына] носіць, апрача вінтоўкі, па пісталету ў кожнай кішэні, гранаты. Паслядовіч.

[Фр. pistolet.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Пісталет, пістоле́т, пістоль, пістоля ’агнястрэльная зброя з кароткім ствалом’ (ТСБМ, Яруш., Бес., Касп.), ’дурны, сляпы’ (Нас.), ст.-бел. пистолетъ, пиштолетъ ’тс’ (з 1616 г.) запазычана са ст.-польск. pistolet, якое з франц. pistolet ’тс’. Аднак пістоль, пістоля узыходзіць да ст.-чэш. pišťala (са слэнгу гусітаў у XVI ст.) < písčala, píščela, píščel ’музычны інструмент’ і ’агнястрэльная зброя’; гэтае слова ў XV ст. запазычылі немцы (pitschal, pitschole, petstole) і слова (ужо *pitstol) перайшло ў франц. мову як pistolet — памяншальная форма ў сувязі з тым, што ў франц. мове pistole абазначае ’залатая манета’. У XVI ст. pišťala пранікла ў Польшчу (piszczel), у канцы XVII ст. — і ў Расію, а таксама ў іншыя краіны. Раманісты (Штрэкель, AfslPh, 26, 408; Меер–Любке, 542) выводзілі франц. pistolet з італ. pistola, а апошняе — з назвы горада Pistola ў Таскане. Гэтаксама і Варш. сл., 4, 210. Васэрцыер (173) у якасці крыніцы запазычання прыводзіць італ. pistolese ’паляўнічы нож з Пістоі’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

шпрыц-пістале́т

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. шпрыц-пістале́т шпрыц-пістале́ты
Р. шпрыц-пістале́та шпрыц-пістале́таў
Д. шпрыц-пістале́ту шпрыц-пістале́там
В. шпрыц-пістале́т шпрыц-пістале́ты
Т. шпрыц-пістале́там шпрыц-пістале́тамі
М. шпрыц-пістале́це шпрыц-пістале́тах

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

этыке́т-пістале́т

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. этыке́т-пістале́т этыке́т-пістале́ты
Р. этыке́т-пістале́та этыке́т-пістале́таў
Д. этыке́т-пістале́ту этыке́т-пістале́там
В. этыке́т-пістале́т этыке́т-пістале́ты
Т. этыке́т-пістале́там этыке́т-пістале́тамі
М. этыке́т-пістале́це этыке́т-пістале́тах

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

бра́ўнінг, -а, мн. -і, -аў, м.

Аўтаматычны пісталет невялікіх памераў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пісто́ль

‘манета; пісталет’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. пісто́ль пісто́лі
Р. пісто́ля пісто́ляў
Д. пісто́лю пісто́лям
В. пісто́ль пісто́лі
Т. пісто́лем пісто́лямі
М. пісто́лі пісто́лях

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

пуга́ч

‘цацачны пісталет’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. пуга́ч пугачы́
Р. пугача́ пугачо́ў
Д. пугачу́ пугача́м
В. пуга́ч пугачы́
Т. пугачо́м пугача́мі
М. пугачы́ пугача́х

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)