пістале́т, -а, М -ле́це, мн. -ы, -аў, м.

Агнястрэльная зброя з кароткім ствалом для стральбы на кароткую адлегласць.

|| прым. пістале́тны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пістале́т

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. пістале́т пістале́ты
Р. пістале́та пістале́таў
Д. пістале́ту пістале́там
В. пістале́т пістале́ты
Т. пістале́там пістале́тамі
М. пістале́це пістале́тах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

пістале́т м. пистоле́т;

◊ трыма́ць хвост пістале́там — держа́ть хвост пистоле́том

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пістале́т, ‑а, М ‑леце, м.

Агнястрэльная зброя з кароткім ствалом для стральбы на кароткую адлегласць. З сабою .. [мужчына] носіць, апрача вінтоўкі, па пісталету ў кожнай кішэні, гранаты. Паслядовіч.

[Фр. pistolet.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пісталет

т. 12, с. 388

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Пісталет 8/451; 10/75

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

пістале́т м вайск Pistóle f -, -n (скар Pist.);

пістале́т-кулямёт Maschínenpistole f (скар MPi);

сігна́льны пістале́т Léuchtpistole f

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

пістале́т

(фр. pistolet)

караткаствольная ручная агнястрэльная зброя для стральбы на блізкую адлегласць.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Пісталет, пістоле́т, пістоль, пістоля ’агнястрэльная зброя з кароткім ствалом’ (ТСБМ, Яруш., Бес., Касп.), ’дурны, сляпы’ (Нас.), ст.-бел. пистолетъ, пиштолетъ ’тс’ (з 1616 г.) запазычана са ст.-польск. pistolet, якое з франц. pistolet ’тс’. Аднак пістоль, пістоля узыходзіць да ст.-чэш. pišťala (са слэнгу гусітаў у XVI ст.) < písčala, píščela, píščel ’музычны інструмент’ і ’агнястрэльная зброя’; гэтае слова ў XV ст. запазычылі немцы (pitschal, pitschole, petstole) і слова (ужо *pitstol) перайшло ў франц. мову як pistolet — памяншальная форма ў сувязі з тым, што ў франц. мове pistole абазначае ’залатая манета’. У XVI ст. pišťala пранікла ў Польшчу (piszczel), у канцы XVII ст. — і ў Расію, а таксама ў іншыя краіны. Раманісты (Штрэкель, AfslPh, 26, 408; Меер–Любке, 542) выводзілі франц. pistolet з італ. pistola, а апошняе — з назвы горада Pistola ў Таскане. Гэтаксама і Варш. сл., 4, 210. Васэрцыер (173) у якасці крыніцы запазычання прыводзіць італ. pistolese ’паляўнічы нож з Пістоі’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

шпрыц-пістале́т

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. шпрыц-пістале́т шпрыц-пістале́ты
Р. шпрыц-пістале́та шпрыц-пістале́таў
Д. шпрыц-пістале́ту шпрыц-пістале́там
В. шпрыц-пістале́т шпрыц-пістале́ты
Т. шпрыц-пістале́там шпрыц-пістале́тамі
М. шпрыц-пістале́це шпрыц-пістале́тах

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)