піра́т
назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
піра́т |
піра́ты |
| Р. |
піра́та |
піра́таў |
| Д. |
піра́ту |
піра́там |
| В. |
піра́та |
піра́таў |
| Т. |
піра́там |
піра́тамі |
| М. |
піра́це |
піра́тах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
піра́т, -а, М -ра́це, мн. -ы, -аў, м.
1. Марскі разбойнік.
2. перан. Пра варожых лётчыкаў, якія робяць налёты на мірныя гарады і вёскі.
3. Пра ўгоншчыкаў самалётаў.
Паветраныя піраты.
4. перан. Пра таго, хто выкарыстоўвае што-н. з парушэннем аўтарскіх правоў.
|| прым. піра́цкі, -ая, -ае.
Пірацкая копія камп’ютарнай праграмы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
піра́т, ‑а, М ‑раце, м.
Марскі грабежнік, разбойнік. Часы марскіх піратаў скончыліся тысячу гадоў назад, а касмічных наогул не было. Шыцік. // перан. Разм. Пра таго, хто паводзіць сябе як грабежнік. Венгерскія арнітолагі ўзяліся дапамагчы сялянам зберагчы пасевы і вінаграднікі ад паветраных піратаў. Матрунёнак.
[Грэч. peirates.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Піра́т ’марскі разбойнік’, ст.-бел. пиратъ (з XVII ст.). Запазычана са ст.-польск. pirat ’тс’, якое з ням. (с.-в.-ням. perate) ці з франц. pirate, — апошнія з лац. pirāta ’тс’, якое з грэч. περατής < πειράξω (την θαλατταν) ’выпрабоўваю (мора)’. Крукоўскі (Уплыў, 78) мяркуе, што бел. слова прыйшло праз рус. мову, дзе стала ужывацца пасля Феафана Пракаповіча. Гл. таксама Голуб-Ліер, 373; Фасмер, 3, 265.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
карса́р, -а, мн. -ы, -аў, м.
Марскі разбойнік, пірат.
|| прым. карса́рскі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
флібусцье́р, -а, мн. -ы, -аў, м. (кніжн.).
Марскі разбойнік, пірат, кантрабандыст.
|| прым. флібусцье́рскі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
карса́р, ‑а, м.
Марскі разбойнік, пірат. // Разбойніцкае судна.
[Іт. corsaro.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
флібусцье́р, ‑а, м.
Кніжн. Пірат, марскі разбойнік, кантрабандыст.
[Фр. flibustier ад гал. vrijbuiter — пірат.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)