пі́льнасць

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 3 скланенне

адз.
Н. пі́льнасць
Р. пі́льнасці
Д. пі́льнасці
В. пі́льнасць
Т. пі́льнасцю
М. пі́льнасці

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

пі́льнасць ж.

1. при́стальность; зо́ркость;

2. настоя́тельность;

3. тща́тельность, внима́тельность;

4. бди́тельность;

1-4 см. пі́льны

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пі́льнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць пільнага.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пі́льны, -ая, -ае.

1. Які патрабуе неадкладнага выканання, неабходны, тэрміновы.

Пільная работа.

Пільная патрэба.

2. Старанны, руплівы.

П. у рабоце чалавек.

3. Уважлівы, неаслабны.

Пільная праверка.

Пільна (прысл.) сачыць.

|| наз. пі́льнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

бди́тельность пі́льнасць, -ці ж.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

неусы́пность пі́льнасць, -ці ж.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прытупі́ць, -уплю́, -у́піш, -у́піць; -у́плены; зак., што.

1. Трохі затупіць.

П. нож.

2. перан. Аслабіць, зрабіць менш успрымальным.

П. памяць.

П. пільнасць.

|| незак. прытупля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. прытупле́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

при́стальность пі́льнасць, -ці ж., ува́жлівасць, -ці ж.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

нячы́віць

‘быць у стане беспамяцтва, непрытомнасці, траціць пільнасць’

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. нячы́ўлю нячы́вім
2-я ас. нячы́віш нячы́віце
3-я ас. нячы́віць нячы́вяць
Прошлы час
м. нячы́віў нячы́вілі
ж. нячы́віла
н. нячы́віла
Загадны лад
2-я ас. нячы́ў нячы́ўце
Дзеепрыслоўе
цяп. час нячы́вячы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

абвастры́ць, -вастру́, -во́стрыш, -во́стрыць; -во́страны; зак., што.

1. Зрабіць больш вострым, успрымальным.

А. пільнасць.

А. слых.

2. Зрабіць больш моцным, цяжкім.

А. боль.

А. хваробу.

3. Зрабіць больш напружаным.

А. супярэчнасці.

А. адносіны.

|| незак. абвастра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. абвастрэ́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)