прэс, -а, мн. -ы, -аў м.
Механізм для моцнага сціскання чаго-н., разгладжвання, апрацоўкі чаго-н. ціскам.
Гідраўлічны п.
Палажыць што-н. пад п. (пад што-н. цяжкае).
|| прым. прэ́савы, -ая, -ае (спец.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прэ́с
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
прэ́с |
прэ́сы |
| Р. |
прэ́са |
прэ́саў |
| Д. |
прэ́су |
прэ́сам |
| В. |
прэ́с |
прэ́сы |
| Т. |
прэ́сам |
прэ́самі |
| М. |
прэ́се |
прэ́сах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
прэс м., в разн. знач. пресс; (для выжимания — ещё) жом;
гідраўлі́чны п. — тех. гидравли́ческий пресс;
брушны́ п. — анат. брюшно́й пресс;
цэнзу́рны п. — цензу́рный пресс;
маслабо́йны п. — маслобо́йный пресс (жом)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прэс, ‑а, м.
1. Машына, прыстасаванне для апрацоўкі матэрыялаў піскам. Ручны прэс. Гідраўлічны прэс. Вінтавы прэс. // Прылада або цяжар для надання формы чаму‑н., ушчыльнення чаго‑н., выціскання вадкасці з чаго‑н.
2. Тое, што і прэс-пап’е.
3. перан. Пра тое, што прыгнятае, прыціскае каго‑, што‑н. Цэнзурны прэс буржуазнага друку.
•••
Брушны прэс — група мышцаў брушной поласці і дыяфрагмы.
[Ад лац. pressus — ціск.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Прэс ’прас’ (лельч., ЛА, 3). З прас (гл.), замена а > э пад націскам, відаць, мае гіперычны характар.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
прэс-...² Першая састаўная частка складаных слоў са знач.:
1) які мае адносіны да прэса, напр.: прэс-бювар, прэс-астатак, прэс-ліццё, прэс-форма, прэс-эфект;
2) спрасаваны, напр.: прэс-бетон, прэсвыраб, прэс-маса, прэс-метал.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прэс-...¹ Першая састаўная частка складаных слоў са знач.: які мае адносіны да прэсы, напр.: прэс-бюро, прэс-клуб, прэс-сакратар, прэс-служба.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прэс-аташэ́, нескл., м.
Супрацоўнік дыпламатычнага прадстаўніцтва па пытаннях друку.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прэс-фо́рмавы
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
прэс-фо́рмавы |
прэс-фо́рмавая |
прэс-фо́рмавае |
прэс-фо́рмавыя |
| Р. |
прэс-фо́рмавага |
прэс-фо́рмавай
прэс-фо́рмавае |
прэс-фо́рмавага |
прэс-фо́рмавых |
| Д. |
прэс-фо́рмаваму |
прэс-фо́рмавай |
прэс-фо́рмаваму |
прэс-фо́рмавым |
| В. |
прэс-фо́рмавы (неадуш.)
прэс-фо́рмавага (адуш.) |
прэс-фо́рмавую |
прэс-фо́рмавае |
прэс-фо́рмавыя (неадуш.)
прэс-фо́рмавых (адуш.) |
| Т. |
прэс-фо́рмавым |
прэс-фо́рмавай
прэс-фо́рмаваю |
прэс-фо́рмавым |
прэс-фо́рмавымі |
| М. |
прэс-фо́рмавым |
прэс-фо́рмавай |
прэс-фо́рмавым |
прэс-фо́рмавых |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
прэс-слу́жба, -ы, ж.
Аддзел збору і апрацоўкі інфармацыі па матэрыялах друку.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)