прэс, -а, мн. -ы, -аў м.

Механізм для моцнага сціскання чаго-н., разгладжвання, апрацоўкі чаго-н. ціскам.

Гідраўлічны п.

Палажыць што-н. пад п. (пад што-н. цяжкае).

|| прым. прэ́савы, -ая, -ае (спец.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прэ́с

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. прэ́с прэ́сы
Р. прэ́са прэ́саў
Д. прэ́су прэ́сам
В. прэ́с прэ́сы
Т. прэ́сам прэ́самі
М. прэ́се прэ́сах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

прэс м., в разн. знач. пресс; (для выжимания — ещё) жом;

гідраўлі́чны п. — тех. гидравли́ческий пресс;

брушны́ п. — анат. брюшно́й пресс;

цэнзу́рны п. — цензу́рный пресс;

маслабо́йны п. — маслобо́йный пресс (жом)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прэс, ‑а, м.

1. Машына, прыстасаванне для апрацоўкі матэрыялаў піскам. Ручны прэс. Гідраўлічны прэс. Вінтавы прэс. // Прылада або цяжар для надання формы чаму‑н., ушчыльнення чаго‑н., выціскання вадкасці з чаго‑н.

2. Тое, што і прэс-пап’е.

3. перан. Пра тое, што прыгнятае, прыціскае каго‑, што‑н. Цэнзурны прэс буржуазнага друку.

•••

Брушны прэс — група мышцаў брушной поласці і дыяфрагмы.

[Ад лац. pressus — ціск.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Прэс (тэхн.) 2/411, 563; 3/97, 201, 209; 4/295; 5/204, 242; 8/557, 613—614

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

прэс

т. 13, с. 94

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

прэс м.

1. Présse f -, -n;

2. перан. Schráube f -, -n;

падатко́вы прэс Stéuerschraube f -, -n

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Прэс ’прас’ (лельч., ЛА, 3). З прас (гл.), замена а > э пад націскам, відаць, мае гіперычны характар.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

прэс

(фр. presse, ад лац. pressus = ціск)

1) машына для апрацоўкі матэрыялаў ціскам;

2) прылада для выціскання вадкасці з чаго-н.;

3) перан. тое, што прыгнятае каго-н., што-н. (напр. цэнзурны п.).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

прэс-...² Першая састаўная частка складаных слоў са знач.:

1) які мае адносіны да прэса, напр.: прэс-бювар, прэс-астатак, прэс-ліццё, прэс-форма, прэс-эфект;

2) спрасаваны, напр.: прэс-бетон, прэсвыраб, прэс-маса, прэс-метал.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)