прэ́жаны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. прэ́жаны прэ́жаная прэ́жанае прэ́жаныя
Р. прэ́жанага прэ́жанай
прэ́жанае		 прэ́жанага прэ́жаных
Д. прэ́жанаму прэ́жанай прэ́жанаму прэ́жаным
В. прэ́жаны (неадуш.)
прэ́жанага (адуш.)		 прэ́жаную прэ́жанае прэ́жаныя (неадуш.)
прэ́жаных (адуш.)
Т. прэ́жаным прэ́жанай
прэ́жанаю		 прэ́жаным прэ́жанымі
М. прэ́жаным прэ́жанай прэ́жаным прэ́жаных

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

прэ́жаны

дзеепрыметнік, залежны стан, прошлы час, незакончанае трыванне

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. прэ́жаны прэ́жаная прэ́жанае прэ́жаныя
Р. прэ́жанага прэ́жанай
прэ́жанае		 прэ́жанага прэ́жаных
Д. прэ́жанаму прэ́жанай прэ́жанаму прэ́жаным
В. прэ́жаны (неадуш.)
прэ́жанага (адуш.)		 прэ́жаную прэ́жанае прэ́жаныя (неадуш.)
прэ́жаных (адуш.)
Т. прэ́жаным прэ́жанай
прэ́жанаю		 прэ́жаным прэ́жанымі
М. прэ́жаным прэ́жанай прэ́жаным прэ́жаных

Кароткая форма: прэ́жана.

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

прэ́жаны

1. прич. жа́ренный; калённый; см. прэ́гчы;

2. прил. (о горохе, семечках и т.п.) жа́реный; (об орехах и т.п. — ещё) калёный

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прэ́жаны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад прэгчы.

2. у знач. прым. Прыгатаваны пражаннем. Прэжаны гарох.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

распрэ́гчы, -прагу́, -пражэ́ш, -пражэ́; -пражо́м, -пражаце́, -прагу́ць; распро́г, -прэ́гла і -прагла́, -прэ́гла і -прагло́; распражы́; -прэ́жаны; зак., каго-што.

Вызваліць ад вупражы, выпрагчы.

Р. каня.

|| незак. распрага́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. распрага́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

◎ Прэ́жыць, прэжць ’пражыць, смажыць’ (Мат. Гом.), прэжчь ’тс’ (Нас.), прэжаны ’пражаны’ (Байк. і Некр.), прэжанка ’пражаная бульба’ (Ян.). Гл. пражыць, прэгчы.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

жа́ренный, жа́реный

1. (готовленный для еды) пе́чаны; (о мясе) сма́жаны; (о сале) сква́раны; (о кофе, семечках и т. п.) пра́жаны, прэ́жаны;

2. (жжённый, жжёный) па́лены, пе́чаны;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прысма́кі, ‑аў; адз. прысмак, ‑а, м.

1. Ласункі, салодкае. Старая служанка прынесла віно і драўляную талерку з сушаным інжырам і рознымі яшчэ прысмакамі. Самуйлёнак. У мяне няма прысмакаў, Ані мёду, ані маку, Ні цукерак, ні пячэння, Ні пірожных, ні варэння... Муравейка. // Смачныя, асабліва прыгатаваныя стравы. Круглы стол быў рассунуты на ўсю хату: на ім стаялі розныя прысмакі, а Іра, як гаспадыня, усё насіла і насіла. Сабаленка. — А ці есць цар прэжаны гарох? — пытаўся Міколка пра свой найлепшы прысмак. Лынькоў.

2. Разм. Прыправа. Далей да цукровага цеста, як сказалі б хатнія гаспадыні, трэба дабавіць розныя прысмакі. Рунец. Не даварыўшы, панюхаў і выліў цудоўную страву з усімі прысмакамі пад лазовы куст. Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

калённый прич., калёный прил.

1. (подвергшийся закалке) гартава́ны;

калёная стрела́ фольк. гартава́ная страла́;

2. (горячий) гара́чы, напа́лены;

калёные у́гли гара́чыя вугалі́, гара́чае вуго́лле;

3. (поджаренный) пра́жаны, прэ́жаны;

калёные оре́хи пра́жаныя (прэ́жаныя) арэ́хі;

◊

вы́жечь калёным желе́зом вы́паліць гара́чым жале́зам.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)