прыдба́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак.
1. каго-што і чаго. Набыць, займець, нажыць.
П. сваю гаспадарку.
П. добрую рэч.
2. што і чаго. Атрымаць што-н., авалодаць чым-н.
П. вопыт.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прыдба́ць
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
прыдба́ю |
прыдба́ем |
| 2-я ас. |
прыдба́еш |
прыдба́еце |
| 3-я ас. |
прыдба́е |
прыдба́юць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
прыдба́ў |
прыдба́лі |
| ж. |
прыдба́ла |
| н. |
прыдба́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
прыдба́й |
прыдба́йце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
прыдба́ўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
прыдба́ць сов. приобрести́; нажи́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прыдба́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
1. каго-што і чаго. Набыць, займець што‑н.; нажыць. [Алесь] трымаў каня і цешыўся з таго, што прыдбаў уласную гаспадарку, прыдбаў яе, столькі выцерпеўшы і вызнаўшы. Адамчык. У хаце іх было адзінае на ўсё наваколле піяніна — яго таксама Аксіння Хвядосаўна прыдбала для дачкі. Шамякін. У часе вайны загінула ўся дзядзькава сям’я. Новай ён не прыдбаў... Сачанка.
2. што і чаго. Атрымаць што‑н., авалодаць чым‑н. Прыдбаць вопыт. Прыдбаць пашану. □ Цягаў ён [бацька] гліну, цэглу і каменне, Каб той мулярскі спрыт сабе прыдбаць. Звонак. Цяпер прыдбалі лепшай славы жыццём адноўленым Паставы: народ сваёй паставіў працай патомкам і сабе палацы! Дубоўка. Рыбак з гэтага самага Івана не вельмі што, за ўсё сваё жыццё ён, можа, і злавіў паўдзесятка шчупакоў, але ўсё ж славу сабе прыдбаў шырокую і ведаюць аб ім многія. Шашкоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Прыдба́ць ’набыць, займець; нажыць; павялічыць маёмасць’ (Гарэц., Ласт., Байк. і Некр.; парыц., Некр., Др.-Падб., Інстр. 3; навазыбк., Пал.; Бяльк., ТСБМ). Прэфіксальнае ўтварэнне ад дбаць з асноўным знач. ’клапаціцца’ (гл.) з далейшым развіццём семантыкі. Параўн. рус. дыял. придба́ть ’назапасіць, нажыць, набыць’, ’завесці дзяцей’, укр. придба́ти ’набыць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
надба́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; зак., што і чаго (разм.).
Прыдбаць, намножыць чаго-н.
Н. дабра.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
схітры́цца, -ру́ся, -ры́шся, -ры́цца; -ры́мся, -рыце́ся, -ра́цца; зак. (разм.).
Непрыкметна для іншых змагчы зрабіць што-н. на карысць сабе.
С. прыдбаць дом за мізэрны кошт.
|| незак. схітра́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прыдба́нне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. прыдбаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыдба́ны, ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым. зал. пр. ад прыдбаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
агада́ць
‘здабыць, набыць, прыдбаць што-небудзь’
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
агада́ю |
агада́ем |
| 2-я ас. |
агада́еш |
агада́еце |
| 3-я ас. |
агада́е |
агада́юць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
агада́ў |
агада́лі |
| ж. |
агада́ла |
| н. |
агада́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
агада́й |
агада́йце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
агада́ўшы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)