прыгажу́н
назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
прыгажу́н |
прыгажуны́ |
| Р. |
прыгажуна́ |
прыгажуно́ў |
| Д. |
прыгажуну́ |
прыгажуна́м |
| В. |
прыгажуна́ |
прыгажуно́ў |
| Т. |
прыгажуно́м |
прыгажуна́мі |
| М. |
прыгажуне́ |
прыгажуна́х |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
прыгажу́н, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.
1. Прыгожы чалавек.
2. перан. Пра што-н. вельмі прыгожае.
П.-цеплаход.
|| памянш. прыгажу́нчык, -а, мн. -і, -аў, м. (да 1 знач.; разм.).
|| ж.
прыгажу́ня, -і, мн. -і, -жу́нь.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прыгажу́н, -на́ м. краса́вец
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прыгажу́н, ‑а, м.
1. Прыгожы мужчына. Невядома адкуль прыблукаў у нашу вёску Сашка Трой. Чорны, як смоль, прыгажун і весяльчак. Пянкрат. [Сатараў] выдатнік вучобы і паэт, жыццярадасны і дасціпны прыгажун, высокі і тонкі, як чарацінка. Лось.
2. Аб кім‑, чым‑н. прыгожым. Па падаконніку апынуўся чырвоны, як полымя, прыгажун-певень. Шамякін. Стаенны прыгажун захроп, шырока растапырыўшы ноздры, павёў вушамі і пачаў грабці нагою зямлю. Кулакоўскі. Стаіць такі прыгажун [паравоз] ля дэпо, калёсы высокія, чырвоныя, не раўнуючы, як ногі ў бусла балотнага. Лынькоў.
•••
Пісаны прыгажун — вельмі прыгожы, такі, як на малюнку.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
красу́н, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м. (разм.).
Тое, што і прыгажун.
|| памянш. красу́нчык, -а, мн. -і, -аў, м.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
раскраса́вец разг. прыгажу́н, -на́ м.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
харашу́н, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м. (разм.).
Тое, што і прыгажун.
|| ж. харашу́ха, -і, ДМ -шу́се, мн. -і, -шу́х (разм.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пі́саны, -ая, -ае.
Напісаны ад рукі.
Пісаныя кнігі.
Гаварыць як па пісаным (бойка, гладка).
◊
Пісаны прыгажун або пісаная прыгажуня — пра вельмі прыгожага чалавека.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Красу́н ’прыгажун’ (ТСБМ). Гл. краса 1.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
харашу́н, ‑а, м.
Разм. Тое, што і прыгажун. — Гатоў [заяц]! Ты бачыў, які харашун! Жук.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)