прывяза́цца, -яжу́ся, -я́жашся, -я́жацца; -яжы́ся; зак. (разм.).
1. Прымацавацца да чаго-н. вяроўкай.
П. поясам да слупа.
2. перан., да каго-чаго. Пачаць дакучаць, прыставаць.
П. з пытаннямі.
3. перан., да каго-чаго або за кім-чым. Пачаць неадступна ісці за кім-, чым-н.
Сабака прывязаўся да хлопчыка.
|| незак. прывя́звацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прывяза́цца
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
прывяжу́ся |
прывя́жамся |
| 2-я ас. |
прывя́жашся |
прывя́жацеся |
| 3-я ас. |
прывя́жацца |
прывя́жуцца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
прывяза́ўся |
прывяза́ліся |
| ж. |
прывяза́лася |
| н. |
прывяза́лася |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
прывяжы́ся |
прывяжы́цеся |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
прывяза́ўшыся |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
прывяза́цца сов.
1. в разн. знач. привяза́ться;
п. по́ясам да слупа́ — привяза́ться по́ясом к столбу́;
вяро́ўка до́бра ~за́лася — верёвка хорошо́ привяза́лась;
2. перен. приста́ть, прицепи́ться, привяза́ться; придра́ться;
3. перен. привяза́ться, привы́кнуть;
4. перен. привяза́ться (к кому), увяза́ться (за кем);
да нас ~за́ўся саба́ка — за на́ми увяза́лась соба́ка
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прывяза́цца, ‑вяжуся, ‑вяжашся, ‑вяжацца; зак.
1. Прымацавацца да чаго‑н. вяроўкай, рэменем і пад. [Макараў] сеў у кабіну, прывязаўся, агледзеўся. Алешка.
2. перан. Адчуць прыхільнасць да каго‑, чаго‑н., неабходнасць быць дзе‑н., з кім‑, чым‑н. Мая так прывязалася да Наташы, што калі тая, занятая якой-небудзь тэрміновай працай доўга не прыходзіла да іх, сумавала. Краўчанка. Будучы здольным моцна прывязацца да чалавека, [Галынскі] не знаходзіў людзей, якія маглі б выклікаць у ім пачуцці гэткай прывязанасці. Галавач.
3. перан. Прыстаць да каго‑н. з назойлівымі просьбамі, пытаннямі і пад. — Ды што ты, чалавек! Ашалеў?!. Каб я так сваю гаспадарку аглядаў, як я бачыў твайго каня.. І чаго прывязаўся чалавек? Крапіва. — Язэп, уставай — крычыць ён [дзед] сыну: Уставай у гэтую ж хвіліну! — .. — Чаго да хлопца прывязаўся? Лепш лёг бы каменем. Набраўся! — Гаворыць баба і сярдуе. Колас. // Пачаць неадступна ісці за кім‑н., праследаваць каго‑н. Сабака прывязаўся за хлопчыкам.
4. Спец. Звязацца з якім‑н. арыенцірам, суаднесціся з чым‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прывя́звацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
1. Незак. да прывязацца.
2. Зал. да прывязваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прывя́званне, ‑я, н.
Дзеянне паводле дзеясл. прывязваць — прывязаць (у 1 знач.) і прывязвацца — прывязацца (у 1, 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
привяза́ться
1. (привязать себя, прикрепиться) прывяза́цца;
2. перен. (почувствовать привязанность) адчу́ць (займе́ць) прыхі́льнасць (сімпа́тыю, лю́басць, любо́ў, замілава́нне, адда́насць); (полюбить) палюбі́ць, упадаба́ць; (привыкнуть) прывы́кнуць;
3. (придраться, пристать) прычапі́цца, прывяза́цца, прыдра́цца;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Прысука́цца ’прымацавацца, далучыцца шляхам сукання’ (Нас., ТСБМ), ’размясціцца вельмі блізка; прывязацца, прычапіцца, прыдрацца’ (Нас., Жд., ТСБМ; пух., Сл. ПЗБ; ТС), прысучы́цца ’прывязацца’ (Ласт.), прысу́чыцца ’тс’ (ТС), прысучы́цца ’пасватацца’ (брасл., Сл. ПЗБ). Гл. сукаць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Прысвары́піцца, прысвыри́пытысь ’прыстаць, прывязацца, прычапіцца’ (Клім.). З *пры́свярэпіцца < свярэ́па (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
прыкіпе́ць, -плю́, -пі́ш, -пі́ць; -пі́м, -піце́, -пя́ць; -пі́; зак. (разм.).
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Прыстаць да вельмі нагрэтага дна і сценак пасудзіны.
Варэнне прыкіпела да чыгуна.
2. перан., да каго-чаго. Ужыв. пераважна са словамі «душа», «сэрца» і пад. Захапіўшыся, вельмі прывязацца да чаго-н.
Душой п. да мора. П. сэрцам да работы.
|| незак. прыкіпа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)