прасто́л
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
прасто́л |
прасто́лы |
| Р. |
прасто́ла |
прасто́лаў |
| Д. |
прасто́лу |
прасто́лам |
| В. |
прасто́л |
прасто́лы |
| Т. |
прасто́лам |
прасто́ламі |
| М. |
прасто́ле |
прасто́лах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
прасто́л, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Трон манарха.
Узысці на п. (стаць манархам). Сядзець на прастоле (царстваваць).
2. Высокі стол, які стаіць пасярэдзіне царкоўнага алтара.
|| прым. прасто́льны, -ая, -ае (да 2 знач.; уст.).
Прастольнае свята (у гонар святога, з імем якога звязана царква).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прасто́л м., в разн. знач. престо́л;
○ насле́днік ~ла — насле́дник престо́ла
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прасто́л, ‑а, м.
1. Трон манарха. // Трон як сімвал улады манарха.
2. У хрысціянскіх храмах — высокі чатырохвугольны стол пасярод алтара, за якім свяшчэннаслужыцель адпраўляе набажэнства.
•••
Наследнік прастола гл. наследнік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Прасто́л ’трон манарха; алтарны стол (у царкве)’ (ТСБМ). З рус. престо́л ’тс’, што з ц.-слав., ст.-слав. прѣстолъ < прѣ‑ і столъ, апошняе са значэннем ’лава, услон’, параўн. балг. стол ’крэсла’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
карана́цыя, -і, мн. -і, -цый, ж.
Урачыстая цырымонія ўскладання кароны на манарха, які ўступае на прастол.
|| прым. каранацы́йны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
престо́л
1. прасто́л, -ла м., трон, род. тро́на м.;
2. церк. прасто́л, -ла м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
воцаре́ние ср. уступле́нне на прасто́л (на трон);
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
карана́цыя, ‑і, ж.
Урачыстая цырымонія ўскладання кароны на манарха, які ўступае на прастол. Каранацыя цара.
[Лац. coronatio.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
восше́ствие / восше́ствие на престо́л уст. уступле́нне на прасто́л.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)