праплы́ў, -ы́ву, мн. -ы́вы, -ы́ваў, м. (спец.).
Тое, што і заплыў.
П. на пяцьсот метраў.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
праплы́ў
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
праплы́ў |
праплы́вы |
| Р. |
праплы́ву |
праплы́ваў |
| Д. |
праплы́ву |
праплы́вам |
| В. |
праплы́ў |
праплы́вы |
| Т. |
праплы́вам |
праплы́вамі |
| М. |
праплы́ве |
праплы́вах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
праплы́ў, -лы́ву м., спорт. проплы́в
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
праплы́ў, ‑плыву, м.
Спец. Спаборніцтва ў плаванні; адлегласць, накрытая плыўцом.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
проплы́в спорт. праплы́ў, -лы́ву м.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
праплы́сці
дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
праплыву́ |
праплывё́м |
| 2-я ас. |
праплыве́ш |
праплывяце́ |
| 3-я ас. |
праплыве́ |
праплыву́ць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
праплы́ў |
праплылі́ |
| ж. |
праплыла́ |
| н. |
праплыло́ |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
праплыві́ |
праплыві́це |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
праплы́ўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
праплы́ць
‘праплыць што-небудзь (буёк, дыстанцыю, сто метраў) і без прамога дапаўнення’
дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
праплыву́ |
праплывё́м |
| 2-я ас. |
праплыве́ш |
праплывяце́ |
| 3-я ас. |
праплыве́ |
праплыву́ць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
праплы́ў |
праплылі́ |
| ж. |
праплыла́ |
| н. |
праплыло́ |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
праплыві́ |
праплыві́це |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
праплы́ўшы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
праплы́сці і праплы́ць, -ыву́, -ыве́ш, -ыве́; -ывём, -ывяце́, -ыву́ць; -ы́ў, -ыла́, -ло́; -ыві; зак.
1. што. Плывучы (гл. плысці, плыць у 1—4 знач.), пераадолець якую-н. адлегласць або мінуць.
П. пяцьсот метраў. П. востраў.
У паветры праплыў дырыжабль.
2. перан. Прайсці важнай, плаўнай паходкай (разм., жарт).
Жанчына праплыла па пакоі.
3. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Прайсці, перанесціся, ідучы адно за другім.
Перад вачамі праплылі малюнкі дзяцінства.
|| незак. праплыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
праплы́сці і праплы́ць, ‑плыву, ‑плывеш, ‑плыве; ‑плывём, ‑плывяце; пр. праплыў, ‑плыла, ‑плыло; заг. праплыві; зак.
1. Перамясціцца ўперад плывучы. Праплысці да сярэдзіны ракі. □ Усё разлічана ў .. [плыўцу], каб праплысці як мага далей. Паслядовіч. // што. Плывучы, пераадолець якую‑н. адлегласць. Праплысці пяцьсот метраў. □ Невядома, ці здолелі б хлопцы праплысці такую адлегласць у адзежы, у сцюдзёнай вадзе, каб гэта была рака ці возера. Маўр.
2. што і без дап. Плывучы, мінуць што‑н. Праплысці буёк.
3. Плаўна, павольна праляцець. Над узбярэжжам паволі праплыў у паветры дзяжурны дырыжабль. Лынькоў. // Разм. Плаўна прайсці, праехаць. Камбайн, як карабель, праплыў па ўзгорку, павярнуўся і пайшоў назад. Шамякін.
4. перан. Прайсці, пранесціся ў свядомасці, ідучы адно за другім (пра думкі, успаміны і пад.). І перад лордам усталі далёкія гады, адна за другой праплылі ў памяці незабыўныя падзеі. Лынькоў. «Учора недалёка адсюль партызаны вялі бой», — праплыла думка. Новікаў.
5. перан. Мінуць, прайсці (пра час). І так дні за днямі жыццё праплыло. Танк.
6. перан. Пранесціся, распаўсюдзіцца. Крылом баявым партызанская слава Над краем радзімым маім праплыла. Астрэйка.
7. Плысці некаторы час. Праплысці паўгадзіны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прама́заць, ‑мажу, ‑мажаш, ‑мажа; зак., што.
1. Старанна змазаць, намазаць. Прамазаць усе часткі машыны.
2. і без дап. Мазаць некаторы час.
3. Разм. Прамахнуцца, не трапіць у цэль (страляючы, гуляючы ў якія‑н. гульні і пад.). Коршак спакойна праплыў над сядзібай. Усе правялі яго вачамі. Яраш пашкадаваў: — Прамазаў Віктар. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)