праплы́сці
дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
праплыву́ |
праплывё́м |
| 2-я ас. |
праплыве́ш |
праплывяце́ |
| 3-я ас. |
праплыве́ |
праплыву́ць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
праплы́ў |
праплылі́ |
| ж. |
праплыла́ |
| н. |
праплыло́ |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
праплыві́ |
праплыві́це |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
праплы́ўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
праплы́сці сов.
1. в разн. знач. проплы́ть;
п. па Нёмане — проплы́ть по Нёману;
п. сто кіламе́траў — проплы́ть сто киломе́тров;
~лы́ў невялі́чкі ка́цер — проплы́л небольшо́й ка́тер;
по́бач ~лыла́ не́йкая по́стаць — ря́дом проплыла́ кака́я-то фигу́ра;
пе́рад вачы́ма ~лылі́ малю́нкі дзяці́нства — пе́ред глаза́ми проплы́ли карти́ны де́тства;
2. перен. (миновать) проте́чь;
~лылі́ гады́ — протекли́ го́ды
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
праплы́сці і праплы́ць, -ыву́, -ыве́ш, -ыве́; -ывём, -ывяце́, -ыву́ць; -ы́ў, -ыла́, -ло́; -ыві; зак.
1. што. Плывучы (гл. плысці, плыць у 1—4 знач.), пераадолець якую-н. адлегласць або мінуць.
П. пяцьсот метраў. П. востраў.
У паветры праплыў дырыжабль.
2. перан. Прайсці важнай, плаўнай паходкай (разм., жарт).
Жанчына праплыла па пакоі.
3. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Прайсці, перанесціся, ідучы адно за другім.
Перад вачамі праплылі малюнкі дзяцінства.
|| незак. праплыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
праплы́сці і праплы́ць, ‑плыву, ‑плывеш, ‑плыве; ‑плывём, ‑плывяце; пр. праплыў, ‑плыла, ‑плыло; заг. праплыві; зак.
1. Перамясціцца ўперад плывучы. Праплысці да сярэдзіны ракі. □ Усё разлічана ў .. [плыўцу], каб праплысці як мага далей. Паслядовіч. // што. Плывучы, пераадолець якую‑н. адлегласць. Праплысці пяцьсот метраў. □ Невядома, ці здолелі б хлопцы праплысці такую адлегласць у адзежы, у сцюдзёнай вадзе, каб гэта была рака ці возера. Маўр.
2. што і без дап. Плывучы, мінуць што‑н. Праплысці буёк.
3. Плаўна, павольна праляцець. Над узбярэжжам паволі праплыў у паветры дзяжурны дырыжабль. Лынькоў. // Разм. Плаўна прайсці, праехаць. Камбайн, як карабель, праплыў па ўзгорку, павярнуўся і пайшоў назад. Шамякін.
4. перан. Прайсці, пранесціся ў свядомасці, ідучы адно за другім (пра думкі, успаміны і пад.). І перад лордам усталі далёкія гады, адна за другой праплылі ў памяці незабыўныя падзеі. Лынькоў. «Учора недалёка адсюль партызаны вялі бой», — праплыла думка. Новікаў.
5. перан. Мінуць, прайсці (пра час). І так дні за днямі жыццё праплыло. Танк.
6. перан. Пранесціся, распаўсюдзіцца. Крылом баявым партызанская слава Над краем радзімым маім праплыла. Астрэйка.
7. Плысці некаторы час. Праплысці паўгадзіны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
праплы́ць,
гл. праплысці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
праплы́ць сов., см. праплы́сці
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
праплыва́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да праплысці, праплыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аплы́сці² і аплы́ць, -ыву́, -ыве́ш, -ыве́; -ывём, -ывяце́, -ыву́ць; -ы́ў, -ыла́, -ыло́; зак., што.
Праплысці вакол чаго-н., абплысці.
А. востраў.
|| незак. аплыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абплы́сці і абплы́ць, -лыву́, -лыве́ш, -лыве́; -лывём, -лывяце́, -лыву́ць; -лы́ў, -лыла́, -ло́; зак., каго-што.
Праплысці міма ці вакол каго-, чаго-н.
А. скалу.
|| незак. абплыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абплы́сці, ‑плыву, ‑плывеш, ‑плыве; ‑плывём, ‑плывяце; зак., каго-што і без дап.
1. Праплысці міма ці вакол чаго‑н. Абплысці скалу. Абплысці вакол вострава.
2. Тое, што і абплаваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)