прагу́л
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
прагу́л |
прагу́лы |
| Р. |
прагу́лу |
прагу́лаў |
| Д. |
прагу́лу |
прагу́лам |
| В. |
прагу́л |
прагу́лы |
| Т. |
прагу́лам |
прагу́ламі |
| М. |
прагу́ле |
прагу́лах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
прагу́л, -у, мн. -ы, -аў, м.
Няяўка на работу, на заняткі без уважлівых прычын.
Вымушаны п. (не па сваёй віне).
|| прым. прагу́льны, -ая, -ае (разм.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прагу́л, ‑у, м.
Няяўка на работу без уважлівых прычын. [Бялькевіч:] — У яго нават падлічана па месяцах, колькі прагулаў зроблена па кожнай брыгадзе. Савіцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
нявы́хад, -у, М -дзе, мн. -ы, -аў, м. (афіц.).
Няяўка на працу, прагул.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
нявы́хад, ‑у, М ‑дзе, м.
Няяўка на працу, прагул. Спазненні альбо нявыхад на работу без уважлівых прычын тут [у «Рассвеце»] лічылі за надзвычайнае здарэнне. Паслядовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Вага́ры́ць ’уцякаць’ (жаргон.) (Сцяшк. МГ). Утворана на беларускай глебе ад польск. wagary ’прагул’; параўн. польск. chodzić na wagary, wagarować ’прагульваць’ < лац. vagari ’валачыцца’ (Брукнер, 599).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ла́яць, ла́ю, ла́еш, ла́е; лай; ла́яны; незак., каго-што.
1. Называць лаянкавымі словамі, ганьбіць.
Л. адна адну.
2. Дакараць, рабіць вымову.
Настаўнік лаяў вучня за прагул.
|| зак. вы́лаяць, -лаю, -лаеш, -лае; -лай; -лаяны і абла́яць, -ла́ю, -ла́еш, -ла́е; -ла́й; -ла́яны.
А. у газеце (адмоўна выказацца пра каго-, што-н.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Рамане́нт ’прагул’ (Касп.), рэманэ́нт (реманэ́нтъ) ’незаплачаны доўг, што застаецца па-за разлікам’ (Нас.), сюды ж рамарэ́нт ’штраф, няўстойка’ (Касп.), ramarént ’задоўжанасць у сэнсе помсты’ (Варл.). Паводле Насовіча (там жа), слова “запазычана ад польскіх памешчыкаў”, ад лац. remanens ’што застаўся ў наяўнасці, астаткавы’, параўн. сучаснае польск. remanent ’пераўлік, інвентарызацыя’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)