по́ўха
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
по́ўха ж., разг. оплеу́ха, пощёчина, затре́щина;
◊ даць по́ўху — дать затре́щину, отве́сить оплеу́ху
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
По́ўха ’ўдар па шчацэ’ (Нас., Сл. ПЗБ), ’аплявуха’ (Бяльк., Шат., Касп.), по́ўшына ’ўдар па вуху’ (Бяльк.), по́ўшыць ’біць у вуха’ (Шат.). Хутчэй за ўсё, назоўнік абстрагаваны са спалучэння даць по (в)уху (гл. па, вуха). Малаімаверна адносіць да ўтварэнняў ад апляву́ха (гл.) шляхам народнаэтымалагічнага суаднясення са словам ву́ха (ЭСБМ, 1, 127–128), больш верагодна бачыць у ім кальку на базе літ. añtausis ’аплявуха’, ’частка шчакі насупраць вуха’ (Чэкман, Baltistica, 8, 2, 153), параўн. таксама дзеяслоўнае ўтварэнне antausiúoti ’даваць аплявуху’, аднак несупадзенне прыставачнай семантыкі (літ. ant ’на’) ставіць пад сумненне магчымасць калькавання.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
по́ўх
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
по́ўх |
по́ўхі |
| Р. |
по́ўха |
по́ўхаў |
| Д. |
по́ўху |
по́ўхам |
| В. |
по́ўх |
по́ўхі |
| Т. |
по́ўхам |
по́ўхамі |
| М. |
по́ўху |
по́ўхах |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
плю́ха прост. по́ўха, -хі ж., апляву́ха, -хі ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Трыву́х(а) (треву́ха, треву́х) ‘удар, поўха’ (Нас.), трыву́шина ‘аплявуха’ (там жа), трыву́шыць ‘біць у вуха’ (Юрч. Вытв.). З рускай мовы: треу́х ‘поўха’. Паводле Фасмера (4, 101), з тре‑ і у́хо, першая частка, відаць, з тре́снуть ‘ударыць, стукнуць’, параўн. рус. затре́щина ‘аплявуха’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Плю́шка ’ўдар’ (Юрч. СНЛ); параўн. рус. плюшка < плюха ’ўдар далоняй па шчацэ, поўха’. Да плюхаі (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
оплеу́ха разг., прям., перен. апляву́ха, -хі ж.; по́ўха, -хі ж.;
дать оплеу́ху даць апляву́ху (по́ўху).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пощёчина ж.
1. апляву́ха, -хі ж., по́ўха, -хі ж.;
дать пощёчину даць апляву́ху (по́ўху);
2. перен. апляву́ха, -хі ж., по́ўха, -хі ж.; (удар) уда́р, -ру м.; (оскорбление) знява́га, -гі ж.;
нра́вственная пощёчина мара́льная апляву́ха (мара́льны ўдар).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Пляву́ха ’поўха’ (Нас., Бяльк.), пляву́шыць ’біць у вуха’ (Юрч. Вытв.), пляву́шыньня ’біццё ў вуха’, пляву́шынынік ’той, хто пагражае ўдарыць у вуха’ (Юрч. СНЛ). Да апляву́ха (гл.). Параўн. таксама плю́ха 1 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)