по́двиг по́дзвіг, -гу м.;
герои́ческий по́двиг гераі́чны по́дзвіг;
во́инский по́двиг во́інскі по́дзвіг;
трудовы́е по́двиги працо́ўныя по́дзвігі.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
по́дзвіг, -гу м. по́двиг;
во́інскі п. — во́инский по́двиг
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
По́дзвіг 1 ’гераічны ўчынак; важнае дзеянне’ (ТСБМ). Бел. слова запазыч. з ц.-слав.; параўн.: май месец пройшоў у холодном подвігу (ТС), што можна растлумачыць як “у змаганні з холадам”. Значэнне “барацьба, змаганне” ў гэтым кантэксце блізкае да значэння ст.-слав. подвигъ. Можна дапусціць, што ў тураўскай гаворцы яно захавалася з часоў непасрэднага ўплыву кірыла-мефодзіеўскай традыцыі (Цыхун, Зб. Талстому, 423). Укр. по́двиг ’подзвіг’, рус. по́двиг, славен. podvíg, серб.-харв. по̏двйг, балг. подвиг ’тс’. Паводле Станкевіча (Зб. тв., 1, 527), у гэтым значэнні — русізм. Гл. наступнае слова.
По́дзвіг 2 ’зрух у рабоце’ (мядз., Нар. словатв.), по́двіх ’лямеш у плузе’ (ДАБМ, камент., 827). Рус. по́двиг ’рух; ход, развіццё (справы, падзеяў)’, подвиг ’рух’. Прасл. *podvigъ ад *dvig(a)ti ’падымаць, перамяшчаць’, якое выводзяць ад *dvigъ або *d(ъ)vigъ ’развіліна, раздвоены сук, які служыў сродкам падымання ці перамяшчэння’, роднасны ням. Zweig ’галіна’ (Трубачоў, ЭССЯ, 5, 168). Але Мартынаў (Зб. Крапіве, 211–212) мяркуе, што ўсх.-палес. pódwih ’дубовая галінка для ўмацавання правай паліцы сахі’ выводзіцца з *pod‑vig, дзе другая частка слова звязана з серб.-харв. вигови ’сіло, пута’, виг ’пастка’, што, магчыма, сведчыць пра аманімію формаў.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
препояса́ться падпераза́цца;
◊
препояса́ться на брань (по́двиг) уст. падрыхтава́цца да бо́йкі (барацьбы́);
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ра́тны уст., высок. ра́тный, бра́нный;
~ныя даспе́хі — ра́тные доспе́хи;
~нае по́ле — ра́тное по́ле;
р. по́дзвіг — ра́тный по́двиг
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сла́ўны в разн. знач. сла́вный;
с. по́дзвіг — сла́вный по́двиг;
с. хло́пец — сла́вный па́рень;
с. дзянёк — сла́вный денёк;
◊ сла́вен бу́бен за гара́мі — сла́вны бу́бны за гора́ми
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
здзе́йсніць сов.
1. осуществи́ть; (план и т.п. — ещё) вы́полнить; испо́лнить;
з. заду́мы — осуществи́ть за́мыслы;
з. мерапрые́мства — осуществи́ть (вы́полнить) мероприя́тие;
2. соверши́ть, сверши́ть;
з. по́дзвіг — соверши́ть (сверши́ть) по́двиг
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
наро́д м.
1. (род. наро́да) (нация, население страны) наро́д;
2. (род. наро́ду) (группа людей) наро́д;
працо́ўны н. — трудово́й наро́д;
по́дзвіг белару́скага наро́да — по́двиг белору́сского наро́да;
мно́га ~ду — мно́го наро́ду;
◊ хаджэ́нне ў н. — хожде́ние в наро́д
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
соверши́ть сов.
1. (сделать) зрабі́ць, учыні́ць; (о чём-л. дурном) натвары́ць; (произвести) праве́сці; (осуществить) здзе́йсніць, ажыццяві́ць; (исполнить) вы́канаць; (свершить) здзе́йсніць;
соверши́ть по́двиг здзе́йсніць по́дзвіг;
соверши́ть перелёт зрабі́ць пералёт;
соверши́ть оши́бку зрабі́ць памы́лку;
соверши́ть покуше́ние зрабі́ць зама́х;
соверши́ть преступле́ние зрабі́ць (учыні́ць) злачы́нства;
заду́манное на́до соверши́ть заду́манае трэ́ба здзе́йсніць (ажыццяві́ць, вы́канаць);
2. (условие, сделку и т. п.) учыні́ць, заключы́ць; афо́рміць;
3. (обряд) спра́віць; зрабі́ць; (богослужение) адпра́віць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
чый I, (род. чыйго́, дат. чыйму́, твор., предл. чыі́м; чыя́ ж., чыё ср., мн. чые́) мест.
1. вопр. чей;
ч. гэ́та го́лас? — чей э́то го́лос?;
чыя́ гэ́та кні́га? — чья э́то кни́га?;
чыё апавяда́нне? — чей расска́з?;
2. относ. чей;
не ве́даю, ч. гэ́та дом — не зна́ю, чей э́то дом;
геро́й, ч. по́дзвіг усі́м вядо́мы — геро́й, чей по́двиг всем изве́стен
чый II, род. чы́ю сущ., мн. нет, бот. чий
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)