перава́га
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
перава́га |
перава́гі |
| Р. |
перава́гі |
перава́г |
| Д. |
перава́зе |
перава́гам |
| В. |
перава́гу |
перава́гі |
| Т. |
перава́гай
перава́гаю |
перава́гамі |
| М. |
перава́зе |
перава́гах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
перава́га, -і, ДМ -ва́зе, мн. -і, -ва́г, ж.
1. Асаблівасць, што выгадна адрознівае каго-, што-н.; выгада.
Атрымаць перавагу.
Колькасная п.
2. Выключнае права на што-н., прывілея.
Спадчынныя правы і перавагі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
перава́га ж.
1. переве́с м., преиму́щество ср., превосхо́дство ср.;
пачуццё ўла́снай ~гі — чу́вство со́бственного превосхо́дства;
2. преоблада́ние ср.;
3. предпочте́ние ср.;
адда́ць ~гу — отда́ть предпочте́ние
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
перава́га, ‑і, ДМ ‑вазе, ж.
1. Асаблівасць, якая выгадна адрознівае каго‑, што‑н. ад каго‑, чаго‑н. Пачуццё ўласнай перавагі. Маральная перавага. Колькасная перавага. □ У нас была перавага над ворагам — мы зноў сталі на лыжы. Шамякін. Ёсць адна дзіўная перавага ў старых гаспадынь. Яны вельмі хутка накрываюць стол. Броўка. // Выгада, карысць. Лішні раз .. [людзі] пераканаліся, якую перавагу дае дружны агульны наступ. Маўр.
2. Выключнае права на што‑н., прывілея. Царскі ўрад, праводзячы дыктатуру памешчыкаў-прыгоннікаў, .. [даў] памешчыкам усе правы і перавагі, а ўсе абавязкі ўсклаў на сялян. Лушчыцкі.
•••
Аддаць перавагу каму-чаму гл. аддаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Перава́га ’асаблівасць, якая выгадна адрознівае адно ад аднаго’ (ТСБМ, Гарэц., Нас.), сюды ж у перавагу — гульня (гродз., Нар. словатв.). Ст.-бел. превага (XV ст.) запазычана са ст.-польск. przewaga ’кошт, затраты, перамога’. У выглядзе перавага аформілася, відаць, пазней; формы з пера- зафіксаваны толькі ў вытворных: переваженье, переважити(ся), переважоный (Булыка, Запазыч., 54). Гл. таксама вага́. Сюды ж пераважыць, пераважны і інш.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
гегемо́нія, -і, ж.
Першынство, перавага ў кіраўніцтве; кіруючая роля.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прыма́т
‘перавага; першаснасць’
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
| Н. |
прыма́т |
| Р. |
прыма́ту |
| Д. |
прыма́ту |
| В. |
прыма́т |
| Т. |
прыма́там |
| М. |
прыма́це |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
прыма́т, -у, М -ма́це, м. (кніжн.).
Перавага, першаснасць, найважнейшае значэнне.
П. розуму над пачуццем.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
эгаі́зм, -у, м.
Сябелюбства, перавага сваіх асабістых інтарэсаў над інтарэсамі іншых людзей.
|| прым. эгаісты́чны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
групаўшчы́на, -ы, ж. (неадабр.).
Адсутнасць адзінства інтарэсаў у калектыве, перавага групавых інтарэсаў над агульнымі.
Барацьба з групаўшчынай.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)