пача́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -чне́цца; зак.
Узнікнуць, пачаць адбывацца, наступіць.
Праца пачалася.
Пачалося лета.
|| незак. пачына́цца, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пача́цца сов. нача́ться; (о собрании — ещё) откры́ться; (начать проявляться в действии, возникнуть — ещё) подня́ться; (о разговоре — ещё) зайти́;
пра́ца пачала́ся — рабо́та начала́сь;
пача́ўся навуча́льны год — начался́ уче́бный год;
спрэ́чкі пачалі́ся з выступле́ння старшыні́ — пре́ния начали́сь (откры́лись) выступле́нием председа́теля;
пачала́ся завіру́ха — начала́сь (подняла́сь) метель;
пачала́ся па́ніка — начала́сь (подняла́сь) па́ника
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пача́цца, ‑чнецца; зак.
1. Пачаць прасцірацца. Павявае ветрык свежы. Але кончыўся прастор, Пачалася Белавежа, Векавечны цёмны бор. Вітка. Вось ужо скончыліся палеткі, пачалася сенажаць. Машына далей ехаць не магла. Марціновіч.
2. Пачаць адбывацца, здзяйсняцца. Самы рух пачаўся тады, як пачынала ўжо ўсходзіць сонца. Колас. Адна за адной пачаліся шалёныя атакі. Мележ. Пачаўся допыт. Хто? Адкуль? Чаму ўзарваў мост? Дзе штаб? Лынькоў. // Адкрыцца, пачаць працу (пра сход, пасяджэнне і пад.). Так пачалося пасяджэнне прэзідыума Савета дэпутатаў. Чорны. Праўленне адразу ж пачалося бурна. Пянкрат. // Наступіць, настаць. Пачалося лета, а з ім і работа навалілася: касьба, а там і жніво. Колас. Пачаўся сапраўдны дождж. Кроплі былі буйныя і частыя. Навуменка. Памерла яна [маці] яшчэ тою часінай, Калі толькі трэці пачаўся мне год. Прыходзька.
3. Разм. Пачаць з’яўляцца; абазначыцца. У козліка — рожкі і пад мызачкай ледзь-ледзь пачалася бародка. Брыль. [Гушка:] — Калі пачнецца свая гаспадарка, дык і ты тады парабкоўства кінеш. Чорны. [Бацька:] — А ягад у нашым Варку — хоць вазамі вазі, хутка і грыбы пачнуцца. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
нача́ться пача́цца, распача́цца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зате́яться распача́цца, пача́цца; нала́дзіцца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
усча́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., узачне́цца; усча́ўся, -чала́ся, -ло́ся; зак. (разм.).
Пачацца, распачацца.
Усчалася сварка.
|| незак. усчына́цца, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
узні́кнуць, -ну, -неш, -не; узні́к, -кла; зак.
Пачацца, стварыцца, зарадзіцца.
Узнікла недавер’е.
|| незак. узніка́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. узнікне́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Васці́гнуць ’пачацца’ (Жд., 2). Няясна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
распача́цца, ‑чнецца; зак.
Пачацца ў некалькіх месцах адразу; пачацца інтэнсіўна, актыўна. — Уборачная не сёння — заўтра распачнецца. Васілевіч. Недзе далёка пачуўся прыглушаны выбух і ўслед за гэтым распачалася кулямётная страляніна. Сіняўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)